Σελίδες

Τετάρτη 25 Ιουνίου 2014

Σχολιάζοντας την Επικαιρότητα

Μηνύματα που διαβάζονται ανάποδα

Τα μηνύματα των Ευρωεκλογών μάλλον ανάποδα διαβάζονται από το σύνολο του πολιτικού μας συστήματος. Ή καλύτερα με βάση τις προαποφασισμένες στρατηγικές των κομμάτων, τόσο της συγκυβέρνησης όσο και της αντιπολίτευσης μείζονος και ελάσσονος.
Στην συγκυβέρνηση ο νέος κυβερνητικός ανασχηματισμός  μάλλον έχει για στόχο την ενίσχυση των δυνάμεων εκείνων που μπορεί να αποτελούν αντίπαλο δέος στο λαϊκισμό της αντιπολίτευσης.
Η μείζονα αντιπολίτευση παρά το γεγονός ότι το μήνυμα από τις Ευρωεκλογές δεν ήταν η ανατροπή της κυβέρνησης, συνεχίζει στην ίδια λογική, της στρατηγικής της ανατροπής της. Μεταφέροντας η ίδια την ανάγκη «βίαιης ωρίμανσης» και της διατύπωσης ενός ρεαλιστικού κυβερνητικού προγράμματος  για το μέλλον, παρά το γεγονός ότι η επιτροπή προγράμματος, μαθαίνουμε, του κ. Γ. Δραγασάκη παρέδωσε το έργο της. Όμως αν θα συζητηθεί ή θα δημοσιοποιηθεί ουδέν νεώτερο. Μάλλον οι ασυμφωνίες των τάσεων δεν επιτρέπουν την δημοκρατική πληροφόρηση των πολιτών για τις κυβερνητικές θέσεις της μείζονος αντιπολίτευσης, όπως φάνηκε και στη τελευταία ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ.

Κεντροαριστερά - το μετέωρο βήμα του Πελαργού

Η Κεντροαριστερά θυμίζει περισσότερο την ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Tο μετέωρο βήμα του Πελαργού».
Κατακερματισμός  και  πολυδιάσπαση, ενώ η δυνατότητα συνεννόησης της μεταφέρεται εκ νέου μετά τα συνέδρια της ΔΗΜΑΡ και ΠΑΣΟΚ το Φθινόπωρο. Η αλήθεια είναι ότι θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν τα θεσμικά κόμματα οριστικά την στρατηγική τους για το εγχείρημα της ενότητας και την ανάγκη ή μη πολιτικού φορέα με χαρακτηριστικά συνομοσπονδίας σε πρώτη φάση.  Αυτό δεν μπορεί να σύρεται επ’ αόριστο, γιατί το βασικό είναι οι πολιτικές και η διαμόρφωση της στρατηγικής για το μέλλον της χώρας στη μεταμνημονιακή περίοδο.
Κρίσιμα θέματα είναι:
-Η διαπραγμάτευση και βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους, η παραγωγική ανασυγκρότηση και το παραγωγικό πρότυπο στα πλαίσια της νέας παγκοσμιοποιημένης αγοράς και των αλλαγών που έχουν συντελεστεί στο διεθνή καταμερισμό της εργασίας.
-Ο τρόπος οργάνωσης του κράτους  στην δημόσια διοίκηση και το κοινωνικό σύστημα - κράτος πρόνοιας.
-Η εξασφάλιση στα παραπάνω θέματα της ελάχιστης συμφωνίας και εθνικής συνεννόησης μεταξύ όλων των δημοκρατικών κομμάτων.
Αυτές είναι οι μεγάλες προκλήσεις που απασχολούν την κοινωνία και τους πολίτες και όχι οι γραφικότητες και οι λαϊκισμοί των κομμάτων, τόσο της Δεξιάς όσο και της Αριστεράς.
Το ιδρυτικό συνέδριο  ενός νέου κόμματος
Το Ποτάμι ξεκίνησε σαν προσπάθεια να εκφράσει το νέο στην πολιτική σε σχέση με τα παραδοσιακά κόμματα. Στις γραμμές του υπάρχουν αξιόλογοι πολίτες με πιο έντονη την αναγνωσιμότητα του επικεφαλής του, του Σταύρου Θεοδωράκη σαν Δημοσιογράφου   και όχι σαν πολιτικού προσώπου.
Μετά  την επιτυχή εμφάνιση στις Ευρωεκλογές και την εκλογή δύο Ευρωβουλευτών σήμερα επιχειρεί το βασικό βήμα, που είναι το ιδρυτικό του συνέδριο το οποίο νομίζω ότι αποτελεί το αποφασιστικό βήμα διαμόρφωσης των αρχών του και των βασικών πολιτικών του κινήματος.
Εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες του συνεδρίου  και ασφαλώς οι αποφάσεις του ενδιαφέρουν το σύνολο της Κεντροαριστεράς, παρά τις επαμφοτερίζουσες απόψεις στο πού ανήκει. Πιστεύω ότι σίγουρα βρίσκεται προς το Κέντρο με τις μέχρι σήμερα πολιτικές και αρχές του, όπως έχουν διατυπωθεί από στελέχη του. Μένει να το επιβεβαιώσουν οι ίδιοι με το «μανιφέστο» που θα ψηφίσει το ιδρυτικό τους συνέδριο.

Να το κάνουμε όπως ο Ρέντζι

Ο Ματέο Ρέντζι παρά τα αρνητικά σχόλια που υπήρξαν αρχικά, στο χειρισμό της κυβέρνησης Λέττα μετά την ανάληψη από μεριάς του της αρχηγίας στο Δημοκρατικό Κόμμα Ιταλίας, φαίνεται   να διαθέτει σαφή στρατηγική, τόσο για την χώρα του με το πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων των 1000 ημερών «τις αλλαγές - μεταρρυθμίσεις θα τις κάνουμε γιατί εμείς τις θέλουμε και όχι επειδή μας τις ζητούν άλλοι», όσο και για την Ευρώπη, στην προεδρία της οποίας ετοιμάζεται η Ιταλία να διαδεχθεί την Ελλάδα το δεύτερο εξάμηνο του 2014.
«Ή η Ευρώπη αλλάζει την κατεύθυνση της πορείας της ή δεν υπάρχουν δυνατότητες Ανάπτυξης και Μεγέθυνσης», δηλώνει.
Καμία σταθεροποίηση είναι δυνατή εάν υπάρχει ανεργία, για να συμπληρώσει ότι «την συνθήκη παραβιάζουν εκείνοι που βλέπουν μόνο την Σταθερότητα χωρίς την Ανάπτυξη». Ολοκληρώνοντας «Ζει στο Άρη όποιος σκέπτεται  ότι το gap δημοκρατικότητας καλύπτεται υποδεικνύοντας τον κ. Junker».
Μήπως θα πρέπει και οι δικοί μας πολιτικοί, να «κάνουν όπως ο Ρέντζι», να αφήσουν το λαϊκισμό και να προχωρήσουμε στις μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα;

Εθνική Ελλάδας γεια σου!!

Σημαντική η επιτυχία της Εθνικής Ελλάδος ποδοσφαίρου  με την πρόκριση της στους 16 του παγκόσμιου της Βραζιλίας.
Πέρα από τις γνωστές υπερβολές δημοσιογράφων και κοινού, περί «πολυμήχανων Ελλήνων» και άλλα, πραγματικά οι ποδοσφαιριστές και ο προπονητής της εθνικής δικαιούνται ένα μεγάλο μπράβο, τόσο για το αποτέλεσμα, δηλαδή την πρόκριση, όσο και για την αγωνιστική απόδοση τους μέσα στο γήπεδο. Αυτό δεν πρέπει να μην μας αφήνει να βλέπουμε ότι ο δρόμος του Ελληνικού ποδοσφαίρου για να φτάσει στα ποιοτικά στάνταρ του ποδοσφαίρου των άλλων μεγάλων ποδοσφαιρικών χωρών της Ευρώπης και της Λατινικής Αμερικής είναι πολύ μακρύς.


Τρίτη 24 Ιουνίου 2014


Ασφαλώς και οι ευρωεκλογές του 2014, δεν έχουν καμιά σχέση με τις προηγούμενες ευρωεκλογές του 2009.
Η Ε.Ε. το 2009 βρισκόταν αντιμέτωπη με την κρίση που είχε ξεκινήσει από τις ΗΠΑ. Σε όλες τις χώρες - μέλη της η συζήτηση ήταν πώς να αντιμετωπιστεί η κρίση σε σχέση με την ενίσχυση και την ανακεφαλαιοποίηση των Τραπεζών μέσω των κρατικών προϋπολογισμών, στα κράτη – μέλη. Οι ανισότητες μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. φαινόταν να έχουν γεφυρωθεί και η ανεργία να κινείται σχεδόν στα ίδια επίπεδα. Αυτό ήταν σε γενικές γραμμές το οικονομικό – κοινωνικό πλαίσιο των ευρωεκλογών του 2009.
Ποιο αλήθεια είναι το οικονομικό - κοινωνικό πλαίσιο των ευρωεκλογών του 2014, για τις χώρες μέλη της Ε.Ε., πέντε χρόνια μετά;
Η Ε.Ε. σήμερα παρουσιάζει μια εντελώς διαφορετική εικόνα. Οι αποκλίσεις και οι ανισότητες, είναι πολύ μεγάλες, αρκεί να σκεφτούμε ότι η ανεργία στις χώρες του Νότου είναι υψηλότερη κατά 50% σε σχέση με τις χώρες του Βορρά, και τα κόστη δανεισμού στις κοινωνίες στη Νότια Ευρώπη είναι 250 μονάδες βάσης υψηλότερα από εκείνα των Βόρειων χωρών.
Οι αποκλίσεις λοιπόν μεταξύ των Νότιων και Βόρειων χωρών στη Ευρωζώνη σε σχέση με μια πενταετία πριν είναι τεράστιες.
Τι μεσολάβησε; Η κρίση, η οποία στη συνέχεια έγινε κρίση χρέους για τις χώρες του Νότου της Ευρωζώνης και την Ιρλανδία. Αυτή η κρίση έφερε στη επιφάνεια όλες τις παθογένειες της αρχιτεκτονικής του Ευρώ και της μη ολοκλήρωσης της Ε.Ε, αλλά και τις τεράστιες διαρθρωτικές διαφορές και ανισότητες των οικονομιών μεταξύ των πλεονασματικών και ελλειμματικών χωρών της Ευρωζώνης.
Η κρίση χρέους ξεκίνησε από την χώρα μας η οποία έφτασε λίγο πριν την άτακτη χρεοκοπία,  και την έξοδο της από το Ευρώ. Οι λόγοι είναι γνωστοί: ήταν ο πιο αδύναμος κρίκος κρατών της Ευρωζώνης, με αδυναμία του πολιτικού της συστήματος και της κοινωνίας να προχωρήσουν έγκαιρα στις αναγκαίες διαθρωτικές αλλαγές.
Η χώρα μπορεί να κρατήθηκε όρθια και να μην υπήρξε άτακτη χρεοκοπία και έξοδος από το Ευρώ, γεγονός θετικό, όμως την ίδια στιγμή οι θυσίες ήταν τεράστιες για την κοινωνική συνοχή και την οικονομία της χώρας. Μειώθηκε 25% σχεδόν το ΑΕΠ και η ανεργία εκτοξεύτηκε στο 27%, του οικονομικά ενεργού πληθυσμού της χώρας. Παράλληλα η χώρα αναγκάστηκε να εφαρμόσει σκληρές πολιτικές λιτότητας για να καταφέρει να σταθεροποιήσει τα δημοσιονομικά της. Τα κατάφερε; Μέχρι στιγμής έχει πετύχει την δημοσιονομική εξυγίανση, την πρωτοφανή παγκοσμίως για μια χώρα τόση μεγάλη μείωση των ελλειμμάτων της, και την δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος.
Όλα αυτά τα πετύχαμε με τις τεράστιες θυσίες πάνω από όλα του Ελληνικού λαού. Σε αυτή την πορεία για την διαχείριση της κρίσης και λάθη γίνανε, και αδικίες κοινωνικές ως προς τον επιμερισμό των βαρών υπήρξανε. Το στοίχημα όμως κερδήθηκε και η χώρα σώθηκε. Και πολύ σύντομα η ύφεση θα είναι παρελθόν και θα επιστρέψουμε ξανά στον ενάρετο κύκλο της Ανάπτυξης.
Πολλοί ήταν εκείνοι που κινδυνολογούσαν και προεξοφλούσαν την καταστροφή της χώρας επιλέγοντας τον εύκολο δρόμο της καταγγελίας και του λαϊκισμού, αρνούμενοι να συμμετάσχουν σε ένα διάλογο εθνικής συνεννόησης και δημιουργίας κυβέρνησης εθνικής ευθύνης με στόχο την διαχείριση της κρίσης.  Αν κάτι τέτοιο συνέβαινε όπως θα ήταν λογικό για τον καθένα που διαθέτει τον κοινό νου, θα σήμαινε ότι πιο γρήγορα και με μικρότερο κόστος οικονομικό και κοινωνικό, θα έβγαινε η χώρα από την κρίση. Προτιμήσανε να μετατρέψουν την κρίση και την διαχείριση της σε ευκαιρίες μικροκομματικών σκοπιμοτήτων και συμφερόντων.
Οι Ευρωεκλογές γίνονται παράλληλα, με το β’ γύρο των Περιφερειακών – Δημοτικών εκλογών. Την προηγούμενη Κυριακή η κοινωνία έστειλε ένα ισχυρό Αυτοδιοικητικό μήνυμα, το οποίο ήταν και βαθιά πολιτικό: Ότι δεν παρασύρεται από τις σειρήνες που επιδιώκουν την κυβερνητική ανατροπή και την πολιτική αποσταθεροποίηση.
Την ερχόμενη Κυριακή θα πρέπει να ολοκληρώσουμε την εκλογή των Περιφερικών – Δημοτικών αρχών της χώρας. Ψηφίζοντας προγράμματα και τους ικανότερους για τις Τοπικές και Περιφερειακές κυβερνήσεις. Παράλληλα όμως θα πρέπει μέσω των Ευρωεκλογών να στείλουμε ένα ισχυρό μήνυμα σαν κοινωνία ότι ψηφίζουμε εκείνες τις πολιτικές δυνάμεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που εγγυώνται όχι μόνο Περισσότερη Ευρώπη, αλλά και την Κοινωνική Ευρώπη της Αλληλεγγύης της  Ανάπτυξης και της Απασχόλησης. Να βάλουμε φρένο στο Ευρωσκεπτικισμό,  στην επιστροφή στον διαχωρισμό της Ευρώπης στα κλειστά έθνη-κράτη, στην αναβίωση των εθνικισμών, του ρατσισμού, του ναζισμού και της ξενοφοβίας.
Σε αυτά τα θέματα σαν κοινωνία πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα ευαίσθητοι γιατί στη χώρα μας επωάζεται το αυγό του φιδιού ενός ναζιστικού μορφώματος από τα πιο αποκρουστικά που υπάρχουν στη Ε.Ε. και είναι η Χρυσή Αυγή. Χωρίς δεύτερες σκέψεις θα πρέπει να καταλάβουμε ότι αποτελεί μεγάλη ντροπή για τα δημοκρατικά αισθήματα του μέσου έλληνα πολίτη, αλλά και για την εικόνα της χώρας προς τα έξω.     
Το άλλο πολιτικό μήνυμα των Ευρωεκλογών είναι αναφορικά με την ολοκλήρωση της προσπάθειας της εξόδου της χώρας από την κρίση και την επιστροφή στην ανάπτυξη και την ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης για το δημόσιο χρέος. Κανείς νοήμων και λογικός πολίτης αυτής της χώρας δεν μπορεί να δεχτεί ότι μπορούμε να συρθούμε αυτή την κρίσιμη στιγμή  σε κυβερνητική αποσταθεροποίηση και σε εθνικές εκλογές. Η κυβερνητική σταθερότητα πρέπει να διασφαλιστεί από το εκλογικό αποτέλεσμα, και να είναι ένα ακόμα μάθημα για τους επικίνδυνους πολιτικούς ακροβατισμούς και τον τυχοδιωκτισμό της αντιπολίτευσης στα περί «ανατροπής», και στα συνθήματα «στις 25 ψηφίζουμε και 26 φεύγουν».
Με την ψήφο τους οι πολίτες ας δώσουν τη μάχη των επιχειρημάτων του ορθού λόγου για να βγει η χώρα από την κρίση και τα μνημόνια, στηρίζοντας και ενισχύοντας τον προοδευτικό πόλο στην κυβέρνηση εθνικής ευθύνης.  Ενισχύοντας παράλληλα την Κοινωνική Ευρώπη της Αλληλεγγύης της Ανάπτυξης και της Απασχόλησης, την Πολιτική και Οικονομική Ολοκλήρωση της σε μια Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Κρατών-Εθνών.  Σε αυτές τις Ευρωεκλογές ψηφίζουμε ΕΛΙΑ – Δημοκρατική Παράταξη και Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα με επικεφαλή τον Μάρτιν Σούλτς υποψήφιο για την προεδρία της Επιτροπής. Αλλά ψηφίζουμε ΕΛΙΑ – Δημοκρατική Παράταξη και για ένα επιπλέον λόγο. Για να βγει ενισχυμένη η ιδέα και η προσπάθεια για την ενότητα και ανασυγκρότηση του χώρου της Κεντροαριστεράς που αποτελεί εθνική ανάγκη, η δημιουργία του τρίτου πόλου στη χώρα, που μπορεί να εγγυηθεί την παραγωγική ανασυγκρότηση και ανάπτυξη της χώρας  στη μεταμνημονιακή εποχή.

Αρτεμακης Μιχάλης

Artemakism@ameksa.gr          

Οι μεταρρυθμίσεις στο κράτος είναι ο μόνος δρόμος για την οριστική έξοδο και στο μέλλον από τις κρίσεις.

Ζούμε στη χώρα της ελάχιστης συλλογικής ευθύνης. Ο καθένας υποστηρίζει τα στενά εγωιστικά  του συμφέροντα. Αυτά συναρθρώνονται σε ομάδες συμφερόντων οικονομικών και κοινωνικών, και κυριαρχούν στο δημόσιο χώρο, αντι-στρατεύοντας μάλιστα στις περισσότερες περιπτώσεις το δημόσιο συμφέρον.  Χαρακτηριστική είναι η περίοδο της κρίσης που περνά η χώρα.
Αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχει αποθεσμοποίηση στο τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας του κράτους. Η διαμεσολάβηση μεταξύ κράτους και κοινωνίας γινόταν ή γίνεται και σήμερα, παρά την όποια υποχώρηση αλλά όχι κατάργηση του, μέσω του «πελατειακού συστήματος». Το «πελατειακό σύστημα» απαιτούσε ένα ισχυρό πολιτικό φορέα - κόμμα που να είναι μάλιστα κόμμα εξουσίας. Αυτή η απαίτηση ήταν προϊόν και ενός συγκεντρωτικού κράτους, όσο ελάχιστα από αυτά που παραμένουν στην ΕΕ ή πιθανόν μοναδικό. Στην συνέχεια και υπό την πίεση των αλλαγών και της ανάγκης δημιουργίας αποκεντρωμένων δομών,   για την διαχείριση Κοινοτικών Πόρων σε Περιφερειακό ή Τοπικό Επίπεδο, το «Ναπολεόντειο Ελληνικό Κράτος» άρχισε να αποδυναμώνει και να ενισχύονται τα αποκεντρωμένα συστήματα Περιφέρεια (αιρετή) και ΟΤΑ ιδιαίτερα με την δεύτερη μεταρρύθμιση τον Καλλικράτη. 
Εκτός της ύπαρξη της κομματοκρατίας βασικής προϋπόθεσης του «πελατειακού συστήματος», σημαντικό ρόλο διαδραμάτιζαν οι διάφορες ισχυρές ομάδες συμφερόντων, που συνδέονται με το κράτος είτε λόγω ύπαρξης αγοράς ή κοινωνικής αγοράς, όπως το σύστημα υγείας, είτε λόγω της γραφειοκρατικής  λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης, είτε των εργολαβιών και προμηθειών σε δημόσια έργα. Είναι γνωστή η ατελής και ογκώδης δικονομική λειτουργία της δημόσιας διοίκησης της χώρας. Επίσης σημαντικό ρόλο διαδραμάτισαν στο σύστημα τα συνδικάτα του δημόσιου τομέα.  Ο ειδικός τους ρόλος θεσπίστηκε και αναδείχτηκε με την αποκατάσταση της δημοκρατίας στη χώρα με την μεταπολίτευση, την διεύρυνση του δημόσιου τομέα και την απόπειρα δημιουργίας του κράτους πρόνοιας. Το εγχείρημα η χώρα να φτάσει τις χώρες του αναπτυγμένου καπιταλισμού στη οργάνωση και λειτουργία του κράτους, εκτός της μεγάλης χρονικής καθυστέρησης, είχε και ιδιαίτερα οικονομικά – κοινωνικά χαρακτηριστικά, σε σχέση με τις δυτικές κοινωνίες, όπως η μη ύπαρξη βιομηχανικής επανάστασης  και οργάνωσης φορντικού τύπου και σαφούς ταξικής διαστρωμάτωσης της Ελληνικής κοινωνίας. Η χώρα βγήκε κατεστραμμένη από ένα εμφύλιο πόλεμο, χωρίς να μπορεί να αντιστοιχίσει το βηματισμό της με την εμπειρία του οικονομικού μπουμ της χρυσής δεκαετίας   του 60, της διαμόρφωσης της κοινωνίας της αφθονίας και υπερκατανάλωσης, της νέας κοινωνικής διαστρωμάτωσης και της ανάπτυξης και διεύρυνσης της μεσαίας τάξης, που χαρακτήρισαν τις ανεπτυγμένες χώρες του καπιταλισμού.
Η χρονική καθυστέρηση στη μετάβαση είχε σαν αποτέλεσμα να κυριαρχούν απόψεις κύρια εισαγόμενες ιδιαίτερα μεταξύ των ανωτέρων μορφωτικών στρωμάτων στις οποίες την ηγεμονία είχαν οι απόψεις της αριστεράς. Της αριστεράς σε όλες της τις εκφάνσεις όπως διαμορφώθηκε την δεκαετία του 60 και 70, μέσα από τους αγώνες του Μάη του 68, του Αμερικάνικου φοιτητικού κινήματος, του εργατικού κινήματος στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, της επιτυχημένης σοσιαλδημοκρατικής διακυβέρνησης του καπιταλισμού, μέσω μεταρρυθμίσεων και όχι της υπέρβασης του, των εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων, αλλά και του λεγόμενου «υπαρκτού σοσιαλισμού». Το αποτέλεσμα για την χώρα μας καθαρά για ιστορικούς λόγους (εμφύλιος) ήταν να αναπτυχθούν και να κυριαρχήσουν οι απόψεις με έντονα αντιδυτικά  χαρακτηριστικά που για πολύ μεγάλη περίοδο είχαν αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη και διαμόρφωση ενός σύγχρονου δημοκρατικού κράτους και μιας αποτελεσματικής και αποδοτικής δημόσιας διοίκησης αλλά και της κοινωνίας των πολιτών.
Η έννοια του δημόσιου λειτουργού   αντικαταστάθηκε σταδιακά από το συνδικαλιστή και ο αγώνας για αποτελεσματική διοίκηση στην υπηρεσία του πολίτη, με τα «κεκτημένα δικαιώματα» της προνομιούχας δημόσιας υπαλληλίας, η οποία λειτουργούσε από ένα σημείο και πέρα αυτόνομα σε σχέση με τις αλλαγές και τις εξελίξεις στις νέες τεχνολογίες και το μόνο που την ενδιέφερε ήταν να μην θιγούν τα μισθολογικά προνόμια. Αποτέλεσμα ήταν να καθυστερεί ο τεχνολογικός εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης να γίνεται όλο και πιο αναποτελεσματικός, γραφειοκρατικός αδιαφανής και διεφθαρμένος. Να επιβάλει στο πολίτη το «κόστος διαφθοράς» παρ’ όλο που η συντήρηση της λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης ήταν με λεφτά των ελλήνων φορολογουμένων. Εκτός τις σημαντικές απολαβές  και τα προνόμια που είχαν σε σχέση με τον ιδιωτικό τομέα, διεκδικούσαν την συμμετοχή τους στο παραγόμενο πλούτο και την αναδιανομή του μέσω της προσοδοθηρίας και της διαφθοράς. Έτσι δημιουργούνταν ένα σύστημα πελατειακών συμφερόντων δημόσιων λειτουργών με τον ιδιωτικό κρατικοδίαιτο τομέα αλλά και το σύστημα υγείας και παιδείας.. Από την μια μεριά ό στόχος ήταν ο αποθυσαυρισμός με παράνομα εισοδήματα, και από την άλλη ήταν η πρόσβαση στις προμήθειες του δημόσιου και στις εργολαβίες, αλλά και της ασφάλειας για την υγεία, τη λειτουργία της παραπαιδείας, κλπ.
Αυτό για να γίνει δυνατό, έπρεπε να μην υπάρχουν και να λειτουργούν μηχανισμοί έλεγχου σε κανένα επίπεδο και την ίδια στιγμή να μην υπάρχουν συστήματα αξιολόγησης. Αυτό θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε σαν προσπάθεια από-θεσμοποίησης Οι  θεσμοί αντικαθίστανται από «το δίκιο του εργαζόμενου» ή του αιρετού που εκλέγεται δημοκρατικά και στη συνέχεια μπορεί να λειτουργεί στο όνομα του «δημόσιου συμφέροντος» με δικούς του κανόνες που προστατεύουν τα συμφέροντα ομάδων συμφερόντων.
Η κρίση ανέδειξε όλες αυτές τις ατέλειες και τα προβλήματα. Ιδιαίτερα όσο αφορά την διαχείριση των δημόσιων πόρων και του εξορθολογισμού τους. Αλλά και τον τρόπο που αξιοποιήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια. Τις αδυναμίες που υπάρχουν ακόμα σε βασικές υποδομές, που έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί εδώ και χρόνια. Που είχαν τεράστια σημασία και επιπτώσεις  για την αναπτυξιακή και παραγωγική πρόοδο της χώρας.
Τα πρόβλημα σήμερα δεν είναι μόνο η οργάνωση και οι λειτουργίες ενός κεντρικού κράτους, αλλά και των αποκεντρωμένων συστημάτων περιφερειακών και τοπικών. Αντικειμενικά το μέλλον είναι στα αποκεντρωμένα συστήματα, που σταδιακά και στη χώρα μας θα αποκτούν και οικονομική αυτονομία, μέσω της θέσπισης των ιδίων πόρων και της μείωσης της εξάρτησης τους από τους κεντρικούς πόρους .
Η λειτουργία αποτελεσματικών τοπικών συστημάτων, προϋποθέτει, ιδιαίτερη ενίσχυση των θεσμών έλεγχου, με την εφαρμογή των νέων τεχνολογιών και της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Προϋποθέτει παράλληλα την διαμόρφωση μιας νέας πολιτικής και επιχειρηματικής ελίτ, έξω από τις λογικές του «πελατειακού συστήματος». Με γνώμονα ένα μεσο-μακροπρόθεσμο δημοκρατικό στρατηγικό προγραμματισμό, με στόχο την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του συνόλου της κοινωνίας των πολιτών και όχι στενών συμφερόντων ομάδων του πληθυσμού, όταν μάλιστα τα συμφέροντά τους βρίσκονται σε αντίθεση με εκείνα της πλειοψηφίας.  
Η κρίση μπορεί να εμφανίζεται μέσω υπερβολικού χρέους δημόσιου – ιδιωτικού. Το χρέος όμως είναι το σύμπτωμα της κρίσης.
Οι αιτίες είναι πολύ βαθύτερες – συνδέονται με αλλαγές στην παγκόσμια οικονομία και το δημογραφικό πρόβλημα στις ανεπτυγμένες χώρες του καπιταλισμού. Βάζοντας έτσι στη συζήτηση το μοντέλο μεγέθυνσης και βιωσιμότητας των κοινωνικών συστημάτων στο δυτικό κόσμο.
Όποιος συνέχισε να συμπεριφέρεται σε ατομικό και συλλογικό  επίπεδο – στη βάση των παλιών μοντέλων, συνέχισε να το κάνει δανειζόμενος.
Η άρνηση των μεταρρυθμίσεων από το πολιτικό μας σύστημα ήταν ο βασικός και κυρίαρχος λόγος που οδήγησε στην κρίση την χώρα. Αυτό είναι κάτι που φαίνεται ότι ακόμα και σήμερα οι πολιτικοί μας ή σημαντικό τμήμα τους δεν φαίνεται να το συνειδητοποιεί, δέσμιοι του «πελατειακού συστήματος» και της αντίδρασης όλων εκείνων που θεωρούν τις όποιες μεταρρυθμίσεις και αλλαγές, σαν αντίσταση «στα κεκτημένα δικαιώματα».    
Είναι ήττα της δημοκρατίας, η υιοθέτηση των πολιτικών λιτότητας, όταν δεν συνοδεύοντα από τις αναγκαίες αλλαγές και μεταρρυθμίσεις στο οικονομικό και κοινωνικό σύστημα.
Χωρίς τις μεταρρυθμίσεις οι όποιες αντι-κυκλικές οικονομικές πολιτικές δεν οδηγούν μακροπρόθεσμα σε λύσεις και στην αποτροπή από την εμφάνιση νέων κρίσεων.
Η ελληνική κοινωνία μαζί με το πολιτικό σύστημα ή θα προχωρήσει στις μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα ή ξανά θα γίνει δέσμια των κινδύνων για νέες περιπέτειες.

Αρτεμάκης Μιχάλης