Σελίδες

Δευτέρα 26 Νοεμβρίου 2012

Πυκνώνουν οι φωνές για νέο «κούρεμα» του Ελληνικού δημόσιου χρέους

Ίσως για πρώτη φορά η διένεξη στο Euro group όσο αφορά το Ελληνικό Πρόβλημα, δεν είναι ότι η Ελλάδα δεν τηρεί τις προϋποθέσεις και τις απαιτήσεις του προγράμματος για να εισπράξει την δόση. Αντίθετα όλοι συμφωνούν ότι η Ελλάδα έχει κάνει στο ακέραιο αυτό που έπρεπε όσο αφορά τις δεσμεύσεις της. Λίγο παράδοξο θα πει κάποιος, αφού τους είχαμε συνηθίσει αλλιώς. Να ακούμε διαρκώς για την ασυνέπεια της Ελληνικής πλευράς να αναλάβει στα σοβά να υλοποιεί τις δεσμεύσεις της. Φαίνεται όμως, παρά τα προβλήματα στην τρικομματική κυβέρνηση, τις αντιθέσεις μεταξύ των εταίρων της, καλά κατάφερε να προετοιμάσει την συνάντηση του Euro group. Αν και ο τύπος αυτή την πλευρά δεν την ανέδειξε όσο θα έπρεπε κατά την γνώμη μου. Αποτελεί και μια ευχάριστη έκπληξη που ασφαλώς πρέπει να καταλογιστεί στα θετικά, αυτής της κυβέρνησης, που αναγνωρίζεται και από το σύνολο των εταίρων μας στην Ευρωζώνη, και ιδιαίτερα από τον σκληρό πυρήνα των χωρών με τα τρία άλφα ή των λεγόμενων πλεονασματικών χωρών του βορρά.
Ποιο είναι όμως πλέον, το μείζων πρόβλημα της διαχείρισης του Ελληνικού δημόσιου χρέους; Είναι η βιωσιμότητα του. Όπως μεταφράζεται, στο αν είναι εφικτός ο στόχος που έχει τεθεί να φτάσει το 2020 στο 120% του ΑΕΠ.
Το θέμα το έχει αναδείξει το ΔΝΤ και που αποτελεί και την βασική διένεξη μεταξύ του πρώτου σε σχέση με την Γερμανία, που οδήγησε το προηγούμενο Euro group, να μην καταλήξει σε απόφαση και για την εκταμίευση της δόσης ή των δόσεων.
Ανεξάρτητα προθέσεων, που αναφέρονται σε άρθρα ή δημοσιεύματα στο τύπο από τεχνοκράτες ή οικονομολόγους, αυτό που πρέπει να συμφωνήσουμε όλοι μας είναι ότι το δημόσιο χρέος της χώρας μας δεν είναι βιώσιμο. Κατ’ επέκταση θα πρέπει να υπάρξει νέο «κούρεμα», που θα το κάνει βιώσιμο. Το ύψος του κουρέματος αν δηλαδή θα είναι 30% ή 50% είναι ζητούμενο, αλλά σε αυτή τη φάση της διαπραγμάτευσης δεν θα πρέπει να είναι το κυρίαρχο πρόβλημα. Όσο θα πρέπει οι τρόποι μείωσης του, που θα καθιστούν τις εφαρμοζόμενες οικονομικές πολιτικές των κυβερνήσεων όσο το δυνατόν ποιο ήπιες. Αφού πλέον όλοι συμφωνούμε ότι η κοινωνία και οι εργαζόμενοι αυτής της χώρας δεν μπορεί να αντέξουν άλλα μέτρα. Όμως θα πρέπει παράλληλα να δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την επανεκκίνηση της οικονομίας μέσα από την ανάπτυξη. Θεωρώντας ότι αποτελεί το βασικό μέσο για την έξοδο της χώρας από τον μακρύ φαύλο κύκλο της ύφεσης και της ανεργίας που φέτος κλείνει πέντε χρόνια από το 2008.
Για την ανάγκη καινούργιας μείωσης του χρέους φαίνεται να συμφωνούν όλοι εντός και εκτός της χώρας.
Άρα που είναι το πρόβλημα και δεν έχουν καταλήξει οι εταίροι και δανειστές μας σε συμφωνία; Είναι στους τρόπους που θα γίνει μείωση του χρέους για να προσεγγίσει τον στόχο του 120% ή 124% του ΑΕΠ για το 2020.
Είναι γνωστό ότι το δημόσιο χρέος της χώρας, κατά το μεγαλύτερο μέρος του πάνω από 70% δεν ανήκει σε ιδιώτες αλλά στα κράτη μέλη της Ευρωζώνης και στην ΕΚΤ που είναι οι βασικοί πιστωτές μας. Δηλαδή αφορά τους φορολογούμενους των χωρών αυτών. ¨Έτσι έχει διαμορφωθεί με επικεφαλής την Γερμανία η ισχυρή άποψη που αρνείται, οποιαδήποτε συζήτηση για κούρεμα του χρέους που ανήκει στα κράτη μέλη ή στην ΕΚΤ. Ένας από τους λόγους που οδηγεί την Γερμανία σε αυτή τη θέση είναι και οι επερχόμενες εκλογές που θα διεξαχθούν το 2013. Και από ότι φαίνεται στην κοινή γνώμη της, υπάρχει μεγάλη αντίδραση για μια νέα βοήθεια προς την χώρα μας. Ασφαλώς και οι αντιδράσεις των χωρών ως προς το κούρεμα του δημόσιου χρέους, είναι απλοϊκό να θεωρείται ότι έχει σαν αφετηρία κοινά συμφέροντα όπως πχ των χωρών των τρία άλφα (Γερμανία, Ολλανδία, Αυστρία, Φιλανδία). Χώρες που αντιδρούν είναι και η Σλοβακία, Σλοβενία, Εσθονία, Λεττονία, ακόμα και Μάλτα, χώρες φτωχότερες από την Ελλάδα της κρίσης, και που δεν δέχονται να υπάρξει κούρεμα στα δάνεια τους προς την χώρα μας.
Σε κάθε περίπτωση, πυκνώνουν οι φωνές για νέο «κούρεμα» του Ελληνικού δημόσιου χρέους. Το εντυπωσιακό είναι ότι οι φωνές αυτές ακούγονται όλο και περισσότερο και  στις χώρες του Βορρά. Το Spiegel on line γράφει για την πρόταση της τρόικα για μείωση του χρέους της Ελλάδος σε 50% «καλεί τις πιστώτριες χώρες της Ελλάδος να αρνηθούν το μισό από τα δάνεια που έχουν δώσει στην Ελλάδα, έτσι που να φτάσει το δημόσιο χρέος της Αθήνας από 144% που είναι σήμερα στο 70% το 2020». Την ίδια στιγμή ο οργανισμός ανάλυσης και οικονομικής πρόβλεψης CPB της Ολλανδικής κυβέρνησης, μέσω του προέδρου του κ. COEN TEULINES καλεί «τα χρέη της χώρας (Ελλάδας) θα πρέπει να χαρισθούν, αφήνοντας χώρο για επανεκκίνηση της οικονομίας της». Παρά τις διαψεύσεις JOERG ASMUSSEN του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, ότι «δεν προβλέπεται στις επόμενες διαπραγματεύσεις το κούρεμα του Ελληνικού χρέους», το κεφάλαιο αυτό έχει ανοίξει και θα πρέπει να αναμένουμε ότι στα επόμενα χρόνια ιδιαίτερα μετά και τις Γερμανικές εκλογές θα δοθεί η οριστική λύση, αναφορικά με την βιωσιμότητα του.
Άμεσα θα πρέπει να ευχηθούμε να υπάρξει θετική κατάληξη με την εκταμίευση των δόσεων στο σημερινό Συμβούλιο, και ένας πρώτος συμβιβασμός για τις λύσεις βιωσιμότητα του χρέους.
Αυτό που θα πρέπει να αξιοποιήσουμε σαν χώρα, στην ενδιάμεση περίοδο, μέχρι και την οριστική λύση της βιωσιμότητας του χρέους, θα πρέπει να είναι σε  βραχυ-μεσοπρόθεσμη περίοδο: τη τόνωση της ρευστότητας της αγοράς, με την εκταμίευση των 44 δις, τη προώθηση των διαρθρωτικών αλλαγών, το εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης, τις ιδιωτικοποιήσεις και τη προετοιμασία και συμφωνία μέσα από ένα εθνικό διάλογο και διαβούλευση, ενός ολοκληρωμένου εθνικού σχεδίου για την ανάπτυξη – παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, που θα αποτελέσει το βασικό στρατηγικό μέσο για την χώρα να βγούμε από την κρίση, και να διεκδικήσουμε μια νέα θέση στο παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας, μεταξύ των ανεπτυγμένων χωρών του πλανήτη.

Αρτεμάκης Μιχάλης, Οικονομολόγος

Τετάρτη 7 Νοεμβρίου 2012

Κρίση, Ιστορικότητα και Αρχαιοπληξία

Ο καθένας ασφαλώς και είναι υπεύθυνος για ότι γράφει, ή πρεσβεύει. Αυτά που γράφουμε ή που πρεσβεύουμε αντανακλούν την παιδεία μας, τον ψυχισμό μας και την αίσθηση που έχουμε για τον κόσμο και το ανθρώπινο γένος. Αλλά επίσης τις εμπειρίες μας, τις ατομικές και συλλογικές σαν έλλογα όντα. Η ελευθερία στο λόγο, δεν μπορεί να καταργείται ούτε από την χυδαιολογία των εκφράσεων, ούτε από αντικρουόμενες και ανορθόλογες κραυγές.
Κανείς νομίζω δεν έχει το «φυσικό» δικαίωμα να μιλά και να γράφει επί παντός επιστητού. Γιατί στο τέλος, όπως λέει και θυμόσοφος λαός μας, καταντά στην κατηγορία των γραφικών τύπων.
Ασφαλώς και ο ιστορικός χρόνος είναι ο καλύτερος κριτής, τόσο σε θέσεις και αντιθέσεις, όσο και για τις ιδεολογίες και ιδεοληψίες, που κατά το μεγαλύτερο μέρος τους αυτοί οι οποίοι προσπαθούν να τις εκφέρουν, μάλλον ελάχιστη ή πολύ ρηχή σχέση έχουν με την θεωρία τους. Και δυστυχώς δεν διαθέτουν ελάχιστη αίσθηση ότι «η ημιμάθεια είναι χειρότερη και από την αμάθεια». Είναι πολύ ενθαρρυντικό να βλέπεις πολλούς να αξιοποιούν την Κοινωνική Δικτύωση, για να προβάλλουν θέσεις και αντιθέσεις. Όμως παράλληλα αποτελεί και τον καθρέπτη, του τρόπου δημοκρατικής λειτουργίας μιας κοινωνίας και του μέσου επιπέδου πολιτικής και κοινωνικής μόρφωσης και κουλτούρας αντίστοιχα.
Η γνώση δεν αποκτάται ούτε με τσιτάτα ούτε πολύ περισσότερο διαβάζοντας διάφορα άρθρα συνωμοσιολογίας από τον τύπο, όταν μάλιστα πρόκειται για το λεγόμενο «κίτρινο τύπο». Οι νέες δυνατότητες της κοινωνικής δικτύωσης είναι τεράστιες στη μεταφορά πληροφοριών. Όμως αυτές οι πληροφορίες πρέπει να είναι ελεγχόμενες, και ιδιαίτερα να μπορεί να αξιολογούνται από το άτομο.
Η γνώση όπως και κάθε είδος δημιουργικής εργασίας ή παραγωγής, προϋποθέτει σκληρή και μεθοδική προσπάθεια και πάνω από όλα αυτοσυνείδηση των ορίων σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο.
Ούτε το παρελθόν μπορεί να μας απαλλάξει από το παρόν, όσο ένδοξο και αν παρουσιάζεται στο φαντασιακό μας, ούτε κάποιοι είναι υποχρεωμένοι να χρωστούν στους νεοέλληνες για το κλέος των προγόνων τους, επειδή τυχαίνει και ζούμε στον ίδιο γεωγραφικό χώρο, όπου μεγαλούργησε  ο Αρχαίος Ελληνικός πολιτισμός, και να μιλάμε μια γλώσσα που προσεγγίζει περισσότερο από άλλες τα αρχαία ελληνικά.
Σε τελευταία ανάλυση αυτοί που ανέδειξαν τον πολιτισμό αυτό είναι τα σύγχρονα ρεύματα που αναπτύσσονται μετά τους μέσους χρόνους στην Δυτική Ευρώπη Αναγέννηση, Διαφωτισμός, Βιομηχανική Επανάσταση, που η καθ’ημάς Ανατολή, λόγω ιστορικών λόγων δεν είχε συμμετοχή. Είναι σε τελευταία ανάλυση αυτό που ονομάζουμε Δυτικός Πολιτισμός, και που εμείς ακόμα και σήμερα, από ότι φαίνεται στην πράξη ορισμένες πλευρές του, συνεχίζουμε να αμφισβητούμε.

Αρτεμάκης Μιχάλης

Δευτέρα 5 Νοεμβρίου 2012

Αναζητείται η ισορροπία μεταξύ Ελπίδας και Ευθύνης

Τι προτείνει λοιπόν ο ΣΥΡΙΖΑ; Να μην πάρουμε την δόση, να καταψηφιστούν τα μέτρα, και να φύγει η τρικομματική κυβέρνηση; Είναι έτοιμος να αναλάβει την ευθύνη να οδηγηθεί η χώρα σε νέες εκλογές; Αναλογίζεται τι θα συμβεί; Δεν αναφέρομαι μόνο στην οικονομία, μια και πολλοί από τους υποστηρικτές του θεωρούν ότι είναι εκβιασμοί και ψευτιές αυτά που λέγονται για καταβαράθρωση της Ελληνικής Οικονομίας. Αλλά αναφέρομαι ιδιαίτερα στο νέο πολιτικό τοπίο που πιθανό να προκύψει από την κάλπη με διψήφιο νούμερο για την Χ.Α.. Είναι τελικά ΕΤΟΙΜΟΣ να κυβερνήσει; Και το πρόβλημα δεν είναι το αν έχει ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ αλλά η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ. Θεωρεί ότι η χώρα παραμένει προσηλωμένη στις στρατηγικές επιλογές της, των τελευταίων τριάντα χρόνων ή θα πρέπει να αποχωρήσει από τις στρατηγικές της συμμαχίες: οικονομικές (ΟΝΕ), πολιτικές (Ε.Ε.) και στρατιωτικές (ΝΑΤΟ);
Και όλα αυτά με την σημερινή απαξίωση των πάντων, μπορεί στα ποιο καθυστερημένα πολιτικά στρώματα της Ελληνικής Κοινωνίας να ακούγονται ευχάριστα. Όμως όταν σπέρνεις Ανέμους γνωρίζεις ότι κάποια στιγμή θα θερίσεις και θύελλες. Διότι η απαξίωση του πολιτικού συστήματος και των πολιτικών, όταν γίνεται κύρια με όρους λαϊκισμού και μικροπολιτικής, κάποια στιγμή θα στραφεί ενάντια και σε εκείνους που υποτίθεται ικανοποιούν το λεγόμενο «λαϊκό αίσθημα». Και θα βρουν διεξόδους ή σε ακροδεξιές λύσεις ή θα συμπαρασύρουν το κόμμα εξουσίας σε τυχοδιωκτικές και συντηρητικές αναδιπλώσεις.
Σαν χώρα είμαστε μπροστά στην μεγαλύτερη πρόκληση της νεότερης ιστορίας μας, ας ευχηθούμε να μην οδηγηθούμε στην απομόνωση και στην διαπόμπευση από την διεθνή κοινότητα. Η λύση είναι να βρούμε επιτέλους σαν κοινωνία και χώρα την ισορροπία μεταξύ Ελπίδας και Ευθύνης.

Αρτεμάκης Μιχάλης

Πέμπτη 18 Οκτωβρίου 2012

Σύνοδο Κορυφής Βρυξελών 18 - 19 Οκτωβρίου 2012

Ο φάκελος των θεμάτων των εικοσιεφτά (27) της συνόδου των Βρυξελών 18 – 19/10/2012


Τα βασικά θέματα της ημερήσιας διάταξης  που θα διεξαχθεί σήμερα και αύριο στις Βρυξέλες
ΟΙ ΥΠΑΡΧΟΥΣΕΣ ΘΕΣΕΙΣ
Ο ΠΙΘΑΝΟΣ ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΣ
ΚΟΙΝΟΣ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Von Rompuy, και η Γαλλία θα επιθυμούσε ένα «ισχυρό» προϋπολογισμό. Η Γερμανία αντίθετα ζητά ένα απλό «πόρο» με ειδικούς σκοπούς και περιορισμένο.
Σε σχέση με την αντίθεση Βερολίνου από την μια πλευρά Παρίσι – Ρώμη – Μαδρίτης από την άλλη είναι πιθανόν η συνάντηση να εξουσιοδοτήσει τον V.R. να συνεχίσει για την εξεύρεση λύσης.
ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ ΜΕ ΒΡΥΞΕΛΕΣ
Τα ατομικά οικονομικά συμβόλαια (μεμονωμένα κράτος σε δυσκολία) συναντούνε την αντίσταση του Παρισιού, απρόθυμοι να παραχωρήσουν κυριαρχία, ενώ έχει γίνει θετικά αποδεκτά από την Γερμανία
Εμπίπτουν στην αρμοδιότητα που πιθανόν η σύνοδο θα δώση στο πρόεδρο του συμβουλίου της ΕΕ να διερευνήσει, εντός της συνάντησης του Δεκεμβρίου, μια λύση αποδεκτή από τους εταίρους.
ΕΝΙΑΙΑ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ ΤΡΑΠΕΖΩΝ









Οι πιθανές ημερομηνίες για έναρξη εφαρμογής του καθεστώτος επιτήρησης
Γαλλία, Ιταλία και Ισπανία επιμένουν να τεθεί σε πλήρη ισχύς  το καθεστώς από 1η Ιανουαρίου 2013, όπως αποφασίστηκε  στην σύνοδο τέλη Ιουνίου. Η Γερμανία πλαισιωμένη από την ΕΚΤ, θεωρούν ότι είναι αδύνατον να τηρηθούν οι χρόνοι.


2013
Το ζήτημα θα παραπεμφθεί στο επίτροπο για τα Οικονομικά της Ε.Ε., κάποια στιγμή μετά την σύνοδο. Η ημερομηνία της 1ης Ιανουαρίου 2012 μπορεί να διατηρηθεί μόνο με πολιτική απόφαση.



2014
ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΡΑΠΕΖΩΝ
Γερμανία, Ολλανδία και Φιλανδία θέτουν υπό συζήτηση την δυνατότητα του Esm να ανακαικεφαλαιοποιεί απευθείας τις τράπεζες εκτός και αν με αυστηρούς όρους και αποκλείουν την πρόοδο τους
Η σύνοδος δεν θα επιμήνει ιδιαίτερα για να αποτρέψει σύγκρουση μεταξύ της Γερμανίας και της Γαλλίας, και θα παραπέμψει και αυτό το θέμα στην συζήτηση των υπουργών οικονομικών της ένωσης του ecofin
Τα Προγράμματα Διάσωσης της Ελλάδος και της Ισπανίας
Παραχώρηση περισσότερου χρόνου στην Ελλάδα και να διαπραγματευτεί με την Ισπανία μια γραμμή πίστωσης: η Γερμανία έχει κάνει ανοίγματα και στα δύο θέματα
Τα θέματα δεν συμπεριλαμβάνονται στη αζέντα, πιθανώς θα είναι η Ευρω-ομάδα στα μέσα μέσα του Νοεμβρίου που θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα της βοήθειας προς την Αθήνα και, ίσως προς την Μαδρίτη.

Τετάρτη 17 Οκτωβρίου 2012

Η κρίση είναι παγκόσμια και κανείς δεν μπορεί να την αντιμετωπίσει από μόνος του


Ο οίκος αξιολόγησης Moody's σώζει την Ισπανία, η αναμενόμενη αξιολόγηση επιβεβαιώνει τα Baa3, τελευταίο σκαλοπάτι πριν το επίπεδο junk (σκουπίδια) για τα Ισπανικά ομόλογα. Αυτό έγινε χάρη στην αγορά ομολόγων της από την ΕΚΤ. Ο κίνδυνος όμως παραμένει υψηλός γιατί το outlook της οικονομίας της, είναι αρνητικό. Αυτό που συμφέρει την Ελλάδα, είναι η μη προσφυγή της Ισπανίας στο νέο Μηχανισμό Esm, γιατί ανοίγει έτσι η πιθανότητα να επακολουθήσει και η Ιταλία. Τα κεφάλαια που θα απαιτηθούν είναι τεράστια, και τα πράγματα για μας σε επίπεδο διαπραγμάτευσης θα γίνουν αφόρητα. Τότε θα καταλάβουν τι σημαίνει, «κλείνει η στρόφιγγα δανεισμού» για την χώρα μας από πλευράς ΕΕ, όλοι εκείνοι  που σήμερα προτείνουν "την σύμπτυξη κοινού μετώπου εθνικής αξιοπρέπειας" για να διώξουμε την Τρόικα, ή ότι θα καταργήσουν με νόμο που θα φέρουν στην βουλή το μνημόνιο. Έχω την εντύπωση ότι δεν καταλαβαίνουμε πολλοί σε αυτή τη χώρα ούτε το βάθος, ούτε την διάρκεια της  κρίσης, που είναι παγκόσμια, αλλά πολύ περισσότερο το σημείο μηδέν στο οποίο βρίσκεται η Ελληνική Οικονομία. «Καμία χώρα από μόνη της δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την κρίση, εκτός από τις ΗΠΑ και την Κίνα. Αυτό ισχύει και για ισχυρές οικονομίες όπως είναι της Γερμανίας» (Romano Prodi). Πόσο μάλλον για  μικρές χώρες, όπως είναι δικιά μας. Αυτό θα πρέπει να το εμπεδώσουμε, σαν κοινωνία, και να συνειδητοποιήσουμε ότι είμαστε ένας μικρός κόκκος ενός παγκόσμιου χωριού. Ότι ζούμε σε ένα πρότυπο χώρας δυτικής - μαζικοδημοκρατικής όπου κυριαρχεί ο κατακερματισμός - καταναλωτισμός και κανείς δεν είναι πρόθυμος να το αρνηθεί και να επιστρέψει στην σπάνις των αγαθών της δεκαετίας του 50 ή του 60. Αυτό είναι που καθορίζει και την οργή αλλά και τις ετερόκλιτες αντιδράσεις του κόσμου. Αυτό ερμηνεύει και την ενίσχυση των ακραίων ιδεολογιών τύπου Χρυσής Αυγής. Αυτό ήταν ακριβώς και το σημείο υπεροχής του Καπιταλισμού στην αντιπαράθεση του με τον Κομμουνισμό στην περίοδο του Ψυχρού Πολέμου και που οδήγησε στην κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού.

Αρτεμάκης Μιχάλης

Δευτέρα 15 Οκτωβρίου 2012

Συνάντηση του Τόκιο, Φώς στην άκρη του Τούνελ

Μπορεί εμείς να ασχολούμαστε και να συζητάμε την επίσκεψη Μέρκελ, όμως οι εξελίξεις είναι τόσο γρήγορες, που ως συνήθως ξεπερνούν τα εγχώρια ΜΜΕ τα οποία έχουν ένα εσωστρεφή προσανατολισμό ως προς τις αλλαγές που χαρακτηρίζουν την παγκόσμια οικονομία και οι οποίες ασφαλώς αποτελούν καθοριστικό παράγοντα της κρίσης χρέους της χώρας μας.
Εξαίρεση ήταν το άρθρο του Π. Τσίμα στα ΝΕΑ του Σαββάτου 13-10-2012, «Η Κριστίν στις διαδηλώσεις».
Το σημαντικό γεγονός αυτής της περιόδου είναι πλέον η συνάντηση του Τόκιο του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, υπό την αιγίδα του G7 και του G24.
Στα πλαίσια αυτής της συνάντησης  δημοσιογραφικά στη χώρα μας, προβλήθηκε κυρίως η αντιπαράθεση της κας Λαγκάρντ με τον Σόϊμπλερ αναφορικά με την πρόταση της πρώτης για παράταση του Ελληνικού προγράμματος για δύο χρόνια.
Η συνάντηση του Τόκιο στις συζητήσεις της είχε στο επίκεντρο την παγκόσμια κρίση και τις πολιτικές για τις πιθανές διεξόδους της. Λογικό ήταν να εστιαστεί κατά κύριο λόγο στο βασικότερο παράγοντα και όχι μόνο, της αποσταθεροποίησης της παγκόσμιας οικονομίας που είναι η Ευρωζώνη με βασικά προβλήματα εκείνα της Ελλάδας και της Ισπανίας.
Το ενδιαφέρον είναι να δούμε που εδράζεται αυτή η διαφωνία στην αντιπαράθεση της Γενικής Διευθύντριας του ΔΝΤ με τον Υπουργό των Οικονομικών της Γερμανίας.
Θεωρείται τεχνική έκπληξη ο «πολλαπλασιαστής», οι εκτιμήσεις των ειδικών του ΔΝΤ προκαλούν σοκ, που θα συζητηθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα την επόμενη περίοδο. Οι δημοσιονομικές διορθώσεις έχουν επιπτώσεις πολύ μεγαλύτερες στην πραγματική μείωση της οικονομίας από εκείνες που εκτιμούσαν στο πρόσφατο παρελθόν. Ενώ στο παρελθόν θεωρούσαν ότι μια μείωση του ελλείμματος 1% του ΑΕΠ μεταφράζεται σε μια πτώση 0,5% του ΑΕΠ, τα τελευταία συμπεράσματα ανεβάζουν την πτώση μεταξύ του 1% και 1,5%.Η πρόταση που γίνεται και έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον και για την χώρα μας, από πλευράς ΔΝΤ είναι: για μια χώρα που εφαρμόζει μέτρα λιτότητας (austerity) και δημιουργούν προβλήματα στην ανάπτυξη της (βλ. μεγάλη ύφεση), η συνταγή πρέπει να αλλάζει. Στην πράξη το ίδιο το ΔΝΤ αποδέχεται ότι ήταν κακός γιατρός για χώρες που του ζήτησαν βοήθεια (Ελλάδα, Πορτογαλία, Ιρλανδία).
Για αυτό προτείνει να υπάρξει μια ισορροπία  μεταξύ των μέτρων σταθεροποίησης και ανάπτυξης της οικονομίας. Δηλαδή όχι μόνο μέτρα περιοριστικά (μονόπλευρης λιτότητας) αλλά και μέτρα επεκτατικών πολιτικών (ανάπτυξης).
Αυτή είναι η βασική αιτία της διαφωνίας μεταξύ της κας Λαγκάρντ – Σόϊμπλερ στο Τόκιο, σε σχέση με την κρίση χρέους στη χώρα μας και την πρόταση της πρώτης για παράταση δύο ετών του Ελληνικού προγράμματος για να μπορέσουμε να πετύχουμε τους στόχους, της διόρθωσης στα ελλείμματα μας. Ενώ ο κ. Σόϊμπλερ αντιτείνει «να αναμένουμε την έκθεση της τρόικα», αφού μια παράταση προϋποθέτει πρόσθετα κεφάλαια για βοήθεια από τους εταίρους μας δηλαδή τους Ευρωπαίους φορολογούμενους πολίτες, που θα πρέπει να πληρώσουν, όπως υποστηρίζει.  Και για να μην αδικούμε μόνο τον κ. Σόϊμπλερ την ίδια πρόταση υποστήριξε στο Τόκιο και ο υπουργός των Οικονομικών της Ιταλίας κος Grilli.
Σε κάθε περίπτωση, αυτό που πρέπει να αξιολογηθεί είναι ότι και σε παγκόσμιο επίπεδο έχει ξεκινήσει η συζήτηση που αναδεικνύει ότι τα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής δεν είναι αρκετά, αν δεν συνοδεύονται με μέτρα ανάπτυξης για έξοδο από την κρίση, και για την σταθεροποίηση της παγκόσμιας οικονομίας. Αποκτούν δε σημαίνοντα χαρακτήρα ιδιαίτερα για την χώρα μας, και αποτελούν φώς στο τούνελ. Το ερώτημα είναι μπορούμε να αντέξουμε;
Επίσης από τη σύνοδο στο Τόκιο προκύπτει ότι βασικός παράγοντας αποσταθεροποίησης της παγκόσμιας οικονομίας δεν είναι μόνο η Ευρωζώνη, αλλά και άλλοι όπως η ΗΠΑ με το «fiscal cliff» (δηλαδή οι αυτόματες περικοπές της δημόσιας δαπάνης που ενεργοποιούνται ελλείψει συμφωνίας στο Κογκρέσσο) είναι ο επόμενος κίνδυνος, ακολουθούμενος από την παραπέρα επιβράδυνση στις αναδυόμενες αγορές, ξεκινώντας από την Κίνα.

Αρτεμάκης Μιχάλης

Η Απρονοησία μας και το κόστος από την εφαρμογή της λιτότητας

Η κρίση μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία για αναστοχασμό σε σχέση με τα κακώς κείμενα όλης της μεταπολιτευτικής περιόδου. Όμως θα πρέπει να τονίσουμε ότι παράλληλα αποτελεί την περίοδο, που η Ελλάδα γνώρισε την μεγαλύτερη οικονομική – κοινωνική ανάπτυξη και την κατατάσσει ακόμα και σήμερα (παρά την κρίση) μεταξύ των 25 πιο ανεπτυγμένων χωρών του ΟΟΣΑ. Επίσης είναι η περίοδος  της πιο σταθερής  δημοκρατικής λειτουργίας στην ιστορία μας, από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους.
Αυτό πρέπει, όσοι πιστεύουμε στις βασικές αρχές της φιλελεύθερης δημοκρατίας, να το τονίζουμε, γιατί σε περιόδους βαθιάς κρίσης, υπάρχει  αύξηση των ακραίων ιδεολογιών, μέσω διαφόρων συνωμοσιολογικών θεωριών, προβολής αυταρχικών (ρατσισμός, ξενοφοβία, θρησκευτικός φανατισμός ενάντια στην διαφορετικότητα, που όλα αυτά οδηγούν στο φασισμό – ναζισμό και την Χρυσή Αυγή) ή ολοκληρωτικών συστημάτων όπως ήταν η χούντα των συνταγματαρχών ή η απομόνωση της χώρας στο βαλκανικό της χώρο και η έξοδος της από την ΕΕ.
Αυτό δεν σημαίνει, ότι δεν πρέπει να αναγνωρίζουμε διάφορες παθογένειες και αδυναμίες που υπάρχουν στην ιστορική πορεία και εξέλιξη του νεοελληνικού κράτους τα οποία δεν αποτελούν μόνο προβλήματα της μεταπολίτευσης. Αυτές οι παθογένειες μάλιστα διαμορφώνουν ειδικές συνθήκες λειτουργίας της δημοκρατίας μας οι οποίες δεν συναντιούνται πλέον στις άλλες νεωτερικές κοινωνίες στην Ε.Ε.. και δυστυχώς δεν μπόρεσε να λύσει η  μεταπολιτευτική μας δημοκρατία.  Θυμίζω την φράση του Κωνσταντίνου Καραμανλή  το 1979 «Η ένταξη στην ΕΟΚ θα επηρεάσει βαθύτατα το μέλλον του λαού και θα προκαλέσει ριζική και επαναστατική αλλαγή. Η Ελλάδα βγαίνει από την αιώνια μοναξιά και μπαίνει στην μεγάλη δημοκρατική οικογένεια». Θα πρέπει επίσης να αναγνωριστούν και αδυναμίες στην λειτουργία και δημοκρατική νομιμοποίηση θεσμών της Ευρωζώνης και της Ε.Ε. Είναι γνωστό μέχρι που ξέσπασε η κρίση ότι δεν προβλεπόταν από τις συνθήκες της Ε.Ε. η βοήθεια σε κράτος μέλος της ΟΝΕ που κινδυνεύει από χρεοκοπία, κενό που πλήρωσε ακριβά η χώρα μας.
Η απρονοησία εμάς των ίδιων και του πολιτικού μας συστήματος είναι οι βασικές αιτίες για την ελληνική κρίση 2001 – 2011 και την σημερινή κατάντια της χώρας μας. Θυμίζω σημειολογικά  την φράση «Το χρέος ή θα το αφανίσουμε ή θα αφανίσει το έθνος» (Ανδρέας Παπανδρέου, 1994) της άλλης μεγάλης πολιτικής προσωπικότητας που σημάδεψε την πορεία και τις εξελίξεις της μεταπολίτευσης, με τα θετικά και αρνητικά της.
Πόσες φορές στο παρελθόν, αλήθεια, άκουσα την φράση «…και τι σε νοιάζει εσένα, δικά σου είναι τα λεφτά;», σε περιπτώσεις διαχείρισης κοινοτικών κονδυλίων αλλά και δημόσιου χρήματος σε προγράμματα ιδιωτών αλλά και συνεταιρισμών, και ΟΤΑ. Μακάρι το πρόβλημα να ήταν μόνο της Κεντρικής Κυβέρνησης. Δυστυχώς όσον αφορά στην διαχείριση δημόσιου χρήματος και αγαθών, υπάρχει μια διαδεδομένη κουλτούρα στην κοινωνία και τις διάφορες εξουσίες, και μάλιστα είναι κυρίαρχη. Αυτό  ισχύει και σε κοινωνικοποιημένους φορείς όπως για παράδειγμα σε συνεταιριστικές ενώσεις, όπου ο ανορθολογισμός και η έννοια του δημόσιου συμφέροντος είναι μερικές φορές έως και ανύπαρκτη.
Αυτό οδήγησε, εκτός από την διασπάθιση τεράστιων πόρων που έπρεπε να πηγαίνουν σε παραγωγικές επενδύσεις βιώσιμες και αυτοτροφοδοτούμενες, και σε  έργα υποδομής αναγκαία σε επίπεδο κόστους / ωφέλειας για την ανάπτυξη, στην δημιουργία εισοδημάτων για κατανάλωση, ορισμένων κατηγοριών ή ομάδων του πληθυσμού.
Έτσι φτάνοντας στην παγκόσμια κρίση του 2008, αποτελούσαμε τον πιο αδύνατο κρίκο, της Ευρωζώνης, με τα μεγαλύτερα ελλείμματα: δημόσιου χρέους, πρωτογενή έλλειμμα στο προϋπολογισμό, το εμπορικό ισοζύγιο και στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών.
Δυστυχώς το πολιτικό μας σύστημα μέσα από την απρονοησία του στο όνομα του πολιτικού κόστους και της διατήρησης των κατακτήσεων των «λαϊκών συμφερόντων», δεν προχώρησε έγκαιρα στις αναγκαίες πολιτικές και μεταρρυθμίσεις για να αναχαιτίσει σε πρώτη φάση, και να αντιστρέψει στην συνέχεια την επιδείνωση των μακροοικονομικών μεγεθών της Ελληνικής Οικονομίας, και την αποδιάρθρωση της παραγωγικής βάσης της χώρας. Αυτό ιδιαίτερα μετά την ένταξη της χώρας στο Ευρώ, και ιδιαίτερα την περίοδο 2004 – 2011.
Σε συνδυασμό με τις αδυναμίες στο τρόπο συγκρότησης και λειτουργίας της ΟΝΕ και του Ευρώ, οδηγηθήκαμε σε ευρωπαϊκή επιτροπεία, και σε βαθιά μονόπλευρη λιτότητα (austerity). Όρος που συνθέτει την σκληρή μεταχείριση των δημόσιων λογαριασμών, μια από τις πλευρές αυτής της τρελής χρηματοοικονομικής κρίσης,  που το κόστος της είναι τεράστιο για τους μισθωτούς - συνταξιούχους αλλά και για μεγάλα τμήματα της μεσαίας τάξης στην χώρα μας. Για το χρονικό διάστημα 2009-2011- από τότε που ξεκίνησε το κύμα της λιτότητας μεταξύ των πιο αδύνατων χωρών της Ευρωζώνης – το ΑΕΠ της Ελλάδας μειώθηκε 18%  σε σύγκριση με μια  διόρθωση ίση με το 11,9% του ΑΕΠ του πρωτογενούς ελλείμματος του προϋπολογισμού της. Ανάλογα με διαφορά είναι τα αποτελέσματα και για την Ιρλανδία για διόρθωση 4,1 μονάδες του ΑΕΠ, μείωση κατά -13,5 του ΑΕΠ και για την Πορτογαλία, διόρθωση 7,3 μονάδες του ΑΕΠ μείωση κατά -4,3 του ΑΕΠ. Θυμίζω ότι και οι τρείς χώρες έχουν ενταχθεί σε προγράμματα της τρόικας (ΔΝΤ-ΕΚΤ-ΕΕ).
Μόνο η Ισπανία που αντιμετωπίζει τη βαθύτερη κρίση στην Ευρωζώνη από τις χώρες που δεν έχει ενταχθεί σε επιτροπεία αλλά εφαρμόζει πολιτικές λιτότητας για διόρθωση 3,4 μονάδων του ΑΕΠ του πρωτογενούς ελλείμματος έχει μείωση -7,1% του ΑΕΠ (βλ.πίνακα). Βεβαία η Ισπανία μαζί με την Ιρλανδία είναι οι χώρες που η Τραπεζική κρίση έχει μεγαλύτερο βάθος λόγω της κρίσης των ακινήτων στην μία περίπτωση και  των τοξικών στην άλλη.


ΚΟΣΤΗ ΤΗΣ ΛΙΤΟΤΗΤΑΣ (AUSTERITY)
Η ταυτόχρονη μείωση του χρέους από πλευράς των διαφορετικών χωρών αυξάνει της επιπτώσης της ύφεσεις
Διετία 2009 - 2011




Χώρα
Διόρθωση του πρωτογενούς ελλείματος του οικονομικού κύκλο (μονάδες του ΑΕΠ)




ΑΕΠ πραγματικό
Ελλάδα
11,9
-18,1
Πορτογαλία
7,3
-4,8
Ιρλανδία
4,1
-13,5
Ηνωμένο Βασίλειο
3,8
-3,9
Ισπανία
3,4
-7,1
Ευρώπη
1,6
-1,4
Γαλλία
1,5
-1,5
ΗΠΑ
0,7
-1,5
Ιταλία
0,7
-0,9
Αυστρία
0,4
0,1
Βέλγιο
0,4
-0,7
Κάτω Χώρες
0
-2,8
Ιαπωνία
-0,2
1,5
Γερμανία
-0,4
3,3
Φιλανδία
-0,5
-1,3
Πηγή: S&P, IMF, OECD

Αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα, ότι μόνο με πολιτικές δημοσιονομικής σταθερότητας,  όταν μάλιστα εφαρμόζονται ταυτόχρονα από μεγάλο αριθμό χωρών, ο φαύλος κύκλος της κρίσης δεν μπορεί να σπάσει. Χωρίς πολιτικές ανάπτυξης δεν μπορεί το δημόσιο χρέος να γίνει βιώσιμο, αφού η βαθιά ύφεση οδηγεί στην μείωση του ΑΕΠ κατά συνέπεια σε απώλεια δημοσιονομικών εσόδων και σε μεγαλύτερη ανεργία, γεγονός που εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους στην κοινωνική συνοχή και  την πολιτική σταθερότητα των χωρών.

Αρτεμάκης Μιχάλης
Artemakis@ameksa.gr        

Πέμπτη 4 Οκτωβρίου 2012

Τουριστικό Μοντέλο Ανάπτυξης & Κρίση

Υπάρχει άλλος δρόμος Τουριστικής Ανάπτυξης του Ν. Χανίων εκτός του Μαζικού Τουρισμού; Πρέπει να διαφοροποιηθεί το Τουριστικό Μοντέλο μας και προϊόν για να γίνει πιο βιώσιμο και αποδοτικό για τα επόμενα χρόνια; Είναι δυνατή η οργανική σύνδεση του πρωτόγεννη τομέα κύρια και δευτερογενή με Τουρισμό και Υπηρεσίες; Γιατί είναι πολύ ακριβές οι υπηρεσίες και η εστίαση, παρά την σημαντική μείωση του κόστους εργασίας, λόγο κρίσης; Είναι δυνατόν να συνεχίσει η υπερπροσφορά των υπηρεσιών με το άνοιγμα νέων επιχειρήσεων ιδιαίτερα στις τουριστικές υπηρεσίες; ή πρέπει να γίνει στροφή σε νέες και ποιοτικές υπηρεσίες ιδιαίτερα για νέους που θα στηρίξουν την ανάπτυξη μορφών εναλλακτικού & πράσινου τουρισμού; Γιατί είναι διαδεδομένη τόσο πολύ η παραοικονομία, φοροδιαφυγή και μαύρη εργασία στο τουριστικό τομέα; Αυτά είναι ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν μέσα από ένα ουσιαστικό διάλογο των φορέων τουριστικής πολιτικής και ανάπτυξης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Πιστεύω σήμερα μια από τις δυνατές λύσεις διεξόδου από την κρίση είναι και αυτή. Η μεγάλη φούσκα που είναι δυστυχώς το παραγωγικό πρότυπο της χώρας, η αντεστραμμένη πυραμίδα όπως την ονομάζουν πολλοί, με την στενή παραγωγική βάση και τις υπηρεσίες στην κορυφή, αποτελεί και ένα από τους βασικούς λόγους της κρίσης και της χρονικής της διάρκειας. Είναι το λεγόμενο Στρατηγικό Έλλειμμα Ανάπτυξης σύμφωνα με τους Οικονομολόγους. Κίνητρο για το διάλογο, είναι οι φωτογραφίες του ευρωπαϊκού μονοπατιού Ε4 Σούγιας - Αγίας Ρουμέλης, που είναι για όσους την γνωρίζουν, μια από τις πιο σπάνιες διαδρομές και εναλλαγές τοπίου που υπάρχει στην Κρήτη.





Όλοι αυτοί οι σπάνιοι φυσικοί πόροι κινδυνεύουν να καταστραφούν τα επόμενα χρόνια, από την διάβρωση των εδαφών, την εγκατάλειψη των μονοπατιών, την υπερβόσκηση και την ελεύθερη βοσκή της κατσίκας, τις ανόητες ανθρώπινες παρεμβάσεις, που προσβάλλουν το Κρητικό τοπίο, την φύση που για αιώνες μας έχει χαρίσει, και έχουμε την υποχρέωση να τους μεταβιβάσουμε στις επόμενες γενιές αναλλοίωτους. Η Κρήτη δυστυχώς κινδυνεύει  κύρια από μας, και είναι θέμα συλλογικής ευθύνης των τοπικών – περιφερειακών φορέων κύρια η σωτηρία της, μέσο της αλλαγής του παραγωγικού της προτύπου, όπως διαμορφώθηκε κύρια τα τελευταία τριάντα (30) χρόνια, ιδιαίτερα στο Τουρισμό - Γεωργία. Αυτό θα συμβάλει παράλληλα να διεκδικήσουμε μια νέα θέση σαν περιφέρεια – χώρα στο διεθνή καταμερισμό εργασίας στηριζόμενη σε προϊόντα-υπηρεσίες υψηλής ποιότητας, όπως είναι εκείνες του πράσινου και εναλλακτικών μορφών τουρισμού και της επιχειρηματικής και οικολογικής γεωργίας.

Δευτέρα 24 Σεπτεμβρίου 2012

Ένα σχόλιο για την συνέντευξη του κ.Τσίπρα στην Εφημερίδα Pagina 12 της Αργεντινής

Μετά το "μακάρι να είχαμε γίνει Αργεντινή" ο κ.Τσίπρας, μια και η Ε.Ε. τον έχει απομονώσει, προσπαθεί να διευρύνει και να βαθύνει τις σχέσεις του με χώρες της Λατινικής Αμερικής. Έτσι παραχώρησε μακροσκελή συνέντευξη στην φιλοκυβερνητική εφημερίδα Pagina 12 της περονίστριας προέδρου Κριστίνα Φερνάντες ντε Κίρχνερ, που μάλιστα όπως λέει «η χώρα μας είναι πολύ κοντά στη εμπειρία της Αργεντινής». Από που προκύπτει αυτό μόνο ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να μας το πει. Η Αργεντινή είναι μια πλούσια χώρα με τεράστιους φυσικούς πόρους και ένα πρωτογενή τομέα εξαγωγικό και μια σημαντική βιομηχανία, έχει πληθυσμό 40.301.927 κατοίκους, και ΑΕΠ 771.392 δισ δολ. Είναι η 23η παγκόσμια οικονομία και η τρίτη μεγαλύτερη στην Λατινική Αμερική μετά την Βραζιλία και το Μεξικό. Ασφαλώς και ο κ.Τσίπρας μιας και θεωρεί και την Βραζιλία (πληθυσμός 190.732.694, ΑΕΠ 2.292.303 δις δολ. 2011 6η παγκόσμια οικονομία) μια χώρα υπόδειγμα για άντληση εμπειριών θα πρέπει να μας εξηγήσει και την σχέση του ΔΝΤ και της κυβέρνησης ΛΟΥΛΑ ΝΤΑ ΣΙΛΒΑ το 2002, που έκανε την συμφωνία για την σύναψη δανείου 30 δις δολ. με το ΔΝΤ που στη συνέχεια απογείωσε την Οικονομία της Βραζιλίας ! Πάντως η αναζήτηση του κ. Τσίπρα, δρόμων για το σοσιαλισμό σε χώρες της Λατινικής Αμερικής, μας θυμίζει «λίγο» το ΠΑΚ του Α. Παπανδρέου στην περίοδο της χούντας. Μόνο που οι ιστορικές περίοδοι και οι αναλογίες είναι τελείως διαφορετικές. Οι ιστορικές εμπειρίες των κινημάτων και ιδιαίτερα της Αριστεράς της Λατινικής Αμερικής, ελάχιστη σχέση έχουν με την Ελληνική πραγματικότητα και την Αριστερά της χώρας μας, πέρα από την αλληλεγγύη που εκφράσαμε και εκφράζουμε στους λαούς της και το αντίστροφο. Όταν διαβάζω περισπούδαστες αναλύσεις για την κυβέρνηση της Ουνιδά Ποπουλάρ (Unidad Popular) του Σαλβαντόρ Αλιέντε στην Χιλή και αναλογίες που ανακαλύπτουν ορισμένοι με το ΣΥΡΙΖΑ (π.χ. Τάσος Παπά), ασφαλώς και δείχνει ότι πέρα από μια επιφανειακή προσέγγιση που μπορεί να τις διακρίνει, αγνοούν παντελώς την ιστορική πραγματικότητα των χωρών αυτών, και την αποικιοκρατική εξάρτηση τους, (μέσω στυγνών στρατιωτικών φασιστικών καθεστώτων, όπως ήταν οι δικτατορίες του στρατηγού Πινοσετ στην Χιλή ή του Βιντέλα στην Αργεντινή, με τα χιλιάδες θύματα και αγνοούμενος) από τις ΗΠΑ. Η αναφορά γίνεται σκόπιμα γιατί στις ερωτήσεις του δημοσιογράφου ήταν «αν η Ελλάδα αποτελεί ένα μικρό παράδειγμα της Χιλή στην Ευρώπη»; (Grecia fue un poco el paradigm de Chile en Europa?) σε περίπτωση που ο ΣΥΡΙΖΑ θα κέρδιζε τις εκλογές του Ιουνίου!
Το σημείωμα αυτό το γράφω με πλήρη σεβασμό, σε αγαπητούς φίλους και συντρόφους Χιλιανούς και Αργεντινούς που ζούσαν εξόριστοι στη Δ. Ευρώπη, από τα φοιτητικά μου χρόνια, και συμμετείχαμε μαζί στα κινήματα, και στους αγώνες αλληλεγγύης, ενάντια στα δικτακτορικά καθεστώτα της Λατινικής Αμερικής, αλλά και σε μια ομάδα εργασίας στο Πανεπιστήμιο της Μπολώνιας στην έδρα της Οικονομίας, που μαζί με Χιλιανούς – Αργεντινούς – Ιταλούς και Ελλήνες, στο μάθημα της Κοινωνιολογίας είχε σαν ερευνητικό αντικείμενο «Ο ρόλος των μεσαίων στρωμάτων στην ανατροπή της κυβέρνησης Λαϊκής Ενότητας του Σαλβαντόρ Αλιέντε». Ένας μάλιστα από αυτούς στη συνέχεια σκοτώθηκε στο Σαντιάγκο της Χιλής στο αντάρτικο πόλεων, πριν την πτώση της δικτατορίας του Πινοσέτ, αφού είχε εισέλθει παράνομα στην χώρα του. Τι γνωρίζει αλήθεια ο Τσίπρας από Πινοσέτ και Χιλή όταν με την μεγαλύτερη ευκολία, έλεγε πριν ένα χρόνο στο Ελληνικό κοινοβούλιο ότι «η χώρα θυμίζει την Χιλή του Πινοσέτ»;
Αριστερά με ρητορικές και λαϊκισμούς δεν μπορεί να οικοδομήσεις, χαϊδεύοντας αυτιά και από-ιδεολογικοποιόντας τα πάντα, λέγοντας στο καθένα αυτό που θέλει να ακούσει.

Αρτεμάκης Μιχάλης

Παρασκευή 14 Σεπτεμβρίου 2012

Από την εμπειρία του Λαϊκού Μετώπου της Γαλλίας του 1936

Στην συζήτηση στη χώρα μας αναφορικά με την οικονομική κρίση, και αναλογίες που μπορεί να υπάρχουν με άλλες ιστορικές περιόδους, όπως η μεγάλη κρίση του 1929, γίνονται πολύ συχνές αναφορές στην Δημοκρατία της Βαϊμάρη που ως γνωστό  κατάληξε στην άνοδο του Αδόλφου Χίτλερ στην εξουσία.
Ένα άλλο σημαντικό ιστορικό γεγονός νομίζω αρκετά διδακτικό σαν ιστορική εμπειρία την ίδια περίοδο είναι η νίκη στις εκλογές στην Γαλλία του 1936 του Λαϊκού Μετώπου. Συμμαχίας Κουμουνιστών – Σοσιαλιστών και Ριζοσπαστών. Ηγέτης στην κυβέρνηση ήταν ο Σοσιαλιστής Leon Blum, αρχηγός του Γαλλικού Τμήματος Εργατών της Διεθνούς. Από τις παρατηρήσεις του μεγάλου Πολωνού μαρξιστή οικονομολόγου Michail Kalecki, σε σχέση με τις οικονομικές πολιτικές που εφάρμοσε σε πρώτη φάση η κυβέρνηση του μετώπου φαίνεται να ήταν ταυτόσημες με τις ιδέες του Keynes.
Για να μειώσει την ανεργία, νομοθετεί μισθολογικές αυξήσεις, αποφασίζει την μείωση της εργατικής εβδομάδας στις 40 ώρες και κάνει υποχρεωτικές τις διακοπές για τους βιομηχανικούς εργάτες – κάνοντας σαφώς αναφορά σε ένα μοντέλο πολιτικοοικονομικής κατεύθυνσης, αντίθετο από το παραδοσιακό – που αντιμετώπιζε τις μισθολογικές μειώσεις σαν το βασικό μέσο για την αποκατάσταση της ισορροπίας στην αγορά εργασίας. Όμως οι περιορισμοί της συγκυρίας, ο εκβιασμός των Γάλλων καπιταλιστών για φυγή των κεφαλαίων τους, και ο ελλιπής έλεγχος των συναλλαγών, επηρέασαν αρνητικά τις νέες πολιτικές. Παρουσιάζοντας αρνητικά αποτελέσματα το δημόσιο έλλειμμα, θα αναγκάσει την κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου σε στροφή, και σε μεγάλο βαθμό να υιοθετήσει την γραμμή της ορθόδοξης χρηματοπιστωτικής πολιτικής της εποχής.

Τετάρτη 12 Σεπτεμβρίου 2012

Τελικά ζούμε σε μια παγκόσμια πόλη; και ποια η βασική πηγή αξιολόγησης των πληροφοριών;

Το πόσο αλήθεια ζούμε έντονα στους ρυθμούς της παγκοσμιοποίησης, φαίνεται αυτές τις μέρες από αυτά που διαδραματίζονται και έχουν σαν αφετηρία το Σχέδιο - Draghi  με την κωδική επωνυμία «Outright monetary transactions» της ΕΚΤ και τα 14 του σημεία: από την αγορά κρατικών ομολόγων (bond), ως το ρόλο του ΔΝΤ, την τελική έγκριση  (nulla osta) για το Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Διάσωσης-Κρατών (Esm) του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Karlsrhue – Γερμανίας, μέχρι την επόμενη κρίσιμη απόφαση για την παγκόσμια οικονομία που αναμένεται από τον επικεφαλής Ben Bernanke της Ομοσπονδιακής Κεντρικής Τράπεζας (Fed) των ΗΠΑ για τροφοδότηση με νέα ρευστότητα της αγοράς της, μέσω ενός τρίτου κύματος με quantitative easing (qe3) δηλαδή αγοράς κρατικών τίτλων  μακράς διάρκειας, με έκδοση νέου χρήματος. Για να ταΐσει μια οικονομία που δεν έχει ακόμα συνέλθει από την κρίση των ομολόγων μειωμένης εξασφάλισης(subprime) του 2007, και ήταν η αρχή της τελευταίας μεγάλης κρίσης .
Όλες αυτές οι κρίσιμες αποφάσεις παίρνονται από θεσμούς υπερεθνικούς ή εθνικούς, αφορούν όμως την τύχη και το μέλλον εκατομμυρίων πολιτών σε διαφορετικά εθνικά κράτη.
Οφείλουμε σαν πολίτες όχι μόνο να έχουμε την πληροφόρηση, αλλά να μπορούμε και να την αξιολογούμε. Εδώ είναι όμως που αρχίζουνε τα δύσκολα.
Καταρχάς είναι αυτό εφικτό; το internet και τα social Networking βοηθούν στην ταχύτατη μεταφορά πολύ μεγάλου όγκου πληροφοριών, στο χώρο και στο χρόνο, όμως όπως λέει και ο καθηγητής της Φιλοσοφίας, σημειολογίας και συγγραφέας Ουμπέρτο Εκο, «θα πρέπει να ελέγχονται και να διασταυρώνονται». Γιατί; Εκτός ότι υπάρχουν πολλές ανακρίβειες και σκόπιμα λάθος πληροφορίες, «το διαδίκτυο ποτέ δεν θα μπορέσει να υποκαταστήσει το βιβλίο».
Το βιβλίο ή επιστημονικό είναι ή λογοτεχνικό ή τεχνικό, κ.ο.κ. αποτελεί το μέσω εκείνο που μπορεί και βοηθάει την ανάπτυξη της κρίσης – αξιολόγησης  και θεωρείται βασική πηγή της γνώσης.
Γιαυτό τα εκπαιδευτικά συστήματα όταν αξιολογούνται κρίνονται από το εάν είναι συστήματα που προωθούν την γνώση μέσω του ενός βιβλίου ή προσπαθούν να αναπτύξουν την κριτική – επιστημονική  γνώση μέσα από πολλά βιβλία. Άρα όλα είναι θέματα παιδείας. Πως είναι λοιπόν δυνατόν σήμερα που ζούμε σε ένα πολύπλοκό και αλληλοεξαρτώμενο κόσμο οι φορείς διαμόρφωσης (εκπαιδευτική κοινότητα: δάσκαλοι-καθηγητές)του κριτικού πνεύματος να μην αποδέχονται την αξιολόγηση;

Αρτεμάκης Μιχάλης