Σελίδες

Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου 2013

Το τριπλό πρόβλημα της χώρας

Έχουν γραφεί αρκετά και στο διεθνή τύπο για τους Έλληνες Πλουτοκράτες και την στάση που κράτησαν σε αυτές τις πολύ δύσκολες στιγμές που πέρασε και περνά η χώρα. Το ίδιο το ΔΝΤ αλλά και η κ. Μέρκελ επανειλημμένα έχουν τονίσει ότι οι πλούσιοι Έλληνες δεν αναλαμβάνουν το μερίδιο ευθύνης που τους αναλογεί στο κόστος της κρίσης. Αλλά ορισμένοι θα πουν ότι αυτοί είναι αναξιόπιστοι γιατί σε τελευταία ανάλυση είναι αυτοί που μας επέβαλαν τις πολιτικές λιτότητας (austerity) και ότι λένε είναι ψεύτικα λόγια.
Ας δούμε όμως τι έχει δηλώσει ο καθηγητής και πρώην επίτροπος της Ε.Ε. και πρωθυπουργός της Ιταλίας κ. Πρόντι, «οι Έλληνες πλουτοκράτες μοιάζουν με τους εμίρηδες των αραβικών εμιράτων και τους Ρώσους ολιγάρχες, αναφορικά με την χλιδή και την πολυτελή διαβίωση και κατανάλωση τους. Ενώ η χώρα βυθιζόταν στη κρίση, αυτοί την επέτειναν μεταφέροντας τα κεφάλαια τους στο εξωτερικό ή αντί να επενδύσουν στη χώρα, αγόραζαν ακίνητα στο Λονδίνο».
Αυτή είναι η μία όψη του νομίσματος. Ασφαλώς δεν πρέπει να μας αφήνει αδιάφορους, όταν ένα πολύ μεγάλο τμήμα του πλούτου τους που δημιουργήθηκε στη Ελλάδα το φυγάδευσαν στο εξωτερικό, επιτείνοντας την τραπεζική κρίση και την ρευστότητα της αγοράς.
Υπάρχει όμως και η άλλη όψη: πολλοί από τους μικρομεσαίους αποταμιευτές πήραν τα χρήματα τους από τις τράπεζες, οι περισσότεροι για τα στρώματα και τα μαξιλάρια τους. Όμως και αρκετοί αγόρασαν ακίνητα στη γειτονική Βουλγαρία αλλά και στη Τουρκία ή τα πήγαν σε τράπεζες του εξωτερικού.
Όμως το μεγάλο πρόβλημα που δεν πρέπει να συνεχίσουμε να ανεχόμαστε σαν συντεταγμένη πολιτεία αλλά και σαν κοινωνία είναι το τριπλό πρόβλημα της χώρας. Παραοικονομία – Φοροδιαφυγή – Εισφοροδιαφυγή που υπήρχε στη χώρα προ κρίσης και που σήμερα παίρνει ενδημικές διαστάσεις. Οι κυριότεροι φορείς είναι οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες. Γιατί η μεγάλη επιχείρηση έχει τον τρόπο της με της νόμιμες φοροαπαλλαγές που της παρέχει ο νόμος να μπορεί να μειώνει την φοροδοτική της ικανότητα νόμιμα. Αυτό ασφαλώς δεν μπορεί να αποτελεί άλλοθι για την μικρή επιχείρηση όπως πολλοί ισχυρίζονται.
Η κρίση ανεπιφύλακτα έχει επιδεινώσει τα παραπάνω προβλήματα, που έχουν πάρει σε πολλές περιπτώσεις μορφή χιονοστιβάδας, γιατί εκτός από την οικονομική κρίση, υπάρχει και η απαξίωση ολόκληρου του συστήματος της μεταπολίτευσης με τις ακραίες φωνές που ακούγονται ότι «η χούντα δεν έπεσε το 74», ότι «πρώτα να τα πάρετε από αυτούς που τα έφαγαν και μετά να τα ζητάτε από μας», κλπ, κλπ. Όλα αυτά οδήγησαν στο τραγέλαφο του ξεσηκωμού των Υδραίων καταστηματαρχών στους ελέγχους του ΣΔΟΕ το περασμένο καλοκαίρι, ή στα ποσοστά του 80% φοροδιαφυγής στους δειγματοληπτικούς ελέγχους στις περισσότερες τουριστικές περιοχές της χώρας το περασμένο καλοκαίρι όπου και οι τέσσερεις νομοί της Κρήτης φιγουράρουν στις πρώτες θέσεις.
Επίσης να θυμίσω ότι υπήρξαν και υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις αλλά και συνδικαλιστές που ευθέως υποστηρίζουν ότι η φοροκλοπή είναι αναγκαίο όπλο των ΜΜΕ για την επιβίωση τους.
Το ερώτημα τίθεται για εκείνες τις πολιτικές δυνάμεις, ιδιαίτερα της αντιπολίτευσης που έχουν εξαγγείλει ότι έχουν, ή επεξεργάζονται ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ. Πως είναι δυνατόν να στηρίζουν το πλιάτσικο της φοροκλοπής, δικαιολογώντας το μάλιστα σαν «ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ» ενάντια στους «ΤΟΚΟΓΛΥΦΟΥΣ ΔΑΝΕΙΣΤΕΣ ΜΑΣ», δηλαδή στους φορολογούμενους των άλλων χώρων της Ευρωζώνης. Ή λόγο μη φορολόγησης του μεγάλου κεφαλαίου, ξεχνώντας ότι η ραχοκοκαλιά όλων των τομέων στο ιδιωτικό τομέα της οικονομίας  είναι οι ΜΜΕ, οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αγρότες.
Βεβαίως κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι η Φοροδιαφυγή είναι ο ΚΑΝΟΝΑΣ στην πλειοψηφία τους για της μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και Ελεύθερους Επαγγελματίες. Ασφαλώς η «ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ» τους το μόνο στόχο που πετυχαίνει μέχρι στιγμής, είναι να μεταφέρει όλο νέα πρόσθετα μέτρα και επιβαρύνσεις στα μόνιμα υποζύγια της φορολογίας τους ΜΙΣΘΩΤΟΥΣ και ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΥΣ. Αυτό πως ονομάζεται; Ισονομία και Ισοτιμία απέναντι στους νόμους της Πολιτείας ή διαρκής οικονομικός εξαναγκασμός και έγκλημα μιας κατηγορίας του πληθυσμού σε βάρος άλλων. Και πόσο προοδευτικό είναι αυτό από την κοινωνική και ταξική σκοπιά;
Ευτυχώς που η κρίση έχει αναδείξει και φέρει σε πρώτη γραμμή όλα τα μεγάλα προβλήματα που μας απασχολούσαν και μας απασχολούν. Όχι επειδή υπάρχει το ΜΝΗΜΟΝΙΟ, αλλά ακριβώς λόγω Μνημονίου είμαστε αναγκασμένοι να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα, σε καθεστώς ιδιότυπης μάλιστα επιτροπείας από τους δανειστές μας.  Όχι κρυμμένοι πίσω από το δάκτυλο μας ή σφυρίζοντας αδιάφορα, αλλά γιατί είμαστε υποχρεωμένοι πλέον να τα αντιμετωπίσουμε βάζοντας τον δάκτυλο επί των τύπων των ήλων. Για να μας θυμίσουν:
 Ότι δημοσιονομικές πολιτικές χωρίς ένα σταθερό και δίκαιο φορολογικό σύστημα, αυστηρές ποινές και ποινικοποίηση της φοροδιαφυγής, σοβαρούς ελεγκτικούς μηχανισμούς με ηλεκτρονική διασταύρωση των στοιχείων, δεν μπορεί να είναι αποτελεσματικές και αποδοτικές. Αντίθετα, με τις γνωστές πολιτικές που εφαρμόστηκαν μέχρι σήμερα, τη συνεχή αμνήστευση της φοροδιαφυγής με τις περαιώσεις και τις χιλιάδες φορολογικές υποθέσεις να εκκρεμούν για πολλά χρόνια στα φορολογικά δικαστήρια, το δημόσιο οδηγείται να έχει τεράστιες απώλειες δημοσίων εσόδων, αναγκαζόμενο να προσφεύγει στο δανεισμό εσωτερικό ή εξωτερικό με όλα τα επακόλουθα, που αυτό μπορεί να οδηγήσει τη χώρα.
 Ότι για την πάταξη της παραοικονομίας απαιτούνται νέες αναπτυξιακές πολιτικές που θα στοχεύουν στη δημιουργία ενός εξωστρεφούς παραγωγικού προτύπου που να στηρίζεται στη καινοτομία και τις νέες τεχνολογίες, με την μεταφορά πόρων από την κατανάλωση στη παραγωγή.
Ότι οι Οικονομικές πολιτικές που θα εφαρμόζει η εκάστοτε κυβέρνηση, θα πρέπει να κατοχυρωθεί και συνταγματικά με την μεγαλύτερη δυνατή εθνική συναίνεση, να προβλέπουν ισοσκελισμένους ή πλεονασματικούς προϋπολογισμούς, συνάρτηση της οικονομικής συγκυρίας και το έλλειμμα και ο δανεισμός του κράτους δεν πρέπει να υπερβαίνει συγκεκριμένο ποσοστό του ΑΕΠ (εκτός αν συντρέχουν εθνικοί λόγοι).
Ορισμένοι θα υποστηρίξουν ότι τα παραπάνω ήδη προβλέπονται από συνθήκες (Μάαστριχτ) ή αποφάσεις της Ε.Ε. όπως είναι το σύμφωνο σταθερότητας (fiscal compact) που ήδη είναι και νόμος του κράτους. Όμως η συνταγματική κατοχύρωση δίνει μια άλλη πολιτική διάσταση, είναι η αναγνώριση του λάθους μας που μας οδήγησε στο δημοσιονομικό εκτροχιασμό και στη σημερινή κρίση.
Ότι για ένα κράτος δικαίου αλληλέγγυο στις αδύνατες ομάδες του πληθυσμού, για την άσκηση των βασικών κοινωνικών πολιτικών του, οι κοινωνικές δαπάνες πρέπει να καλύπτονται από τα έσοδα κύρια από την φορολογία – κοινωνικές εισφορές και όχι τα δανεικά.
Γιατί στην οποιαδήποτε διεθνή αναταραχή ή κρίση του οικονομικού κύκλου ο κίνδυνος πτώχευσης (για χώρες υπερχρεωμένες, όπως ήταν δυστυχώς και η Ελλάδα) και κατάρρευσης ενός συστήματος είναι υπαρκτός. Αυτό το συμπέρασμα δεν μπορεί να αφορά μόνο τις ελίτ μιας χώρας αλλά ολόκληρη την χώρα. Ας βοηθήσουμε λοιπόν όλοι μας να βγάλουμε τα σωστά συμπεράσματα από την μεγάλη δοκιμασία που μας έχει οδηγήσει αυτή η κρίση σαν κοινωνία και σαν χώρα. Ο μοναδικός δρόμος είναι εκείνος του διαλόγου της μετριοπάθειας και της δημοκρατίας. Για να φτάσουμε να μην επαναλάβουμε ποτέ πια τα ίδια λάθη, και για να εξασφαλίσουμε ένα βιώσιμο μέλλον για τις νέες γενιές της πατρίδας μας.

Αρτεμάκης Μιχάλης
Artemakism@ameksa.gr      

Τετάρτη 20 Φεβρουαρίου 2013

Κανόνες - Θεσμοί - Νόμοι

Ανομία – Παραβατικότητα – Ατιμωρησία. Είναι φαινόμενα που χαρακτηρίζουν τους Πολιτικούς και το Πολιτικό μας σύστημα; Ή είναι γενικευμένο φαινόμενο εδώ και αρκετά χρόνια που κυριαρχεί σε μεγάλα τμήματα της Ελληνικής κοινωνίας; Σε αυτό που πρέπει να συμφωνήσουμε όλοι με κατηγορηματικό τρόπο είναι ότι δεν είναι ο κανόνας ούτε μεταξύ των πολιτικών και του πολιτικού συστήματος, ούτε στη ελληνική κοινωνία. Διατυπώνοντας το διαφορετικά «δεν είναι όλοι το ίδιο ή δε είμαστε όλοι το ίδιο». Επίσης είναι φαινόμενα που εμφανίστηκαν μετά τη μεταπολίτευση ή προϋπήρχαν; Αυτό που μπορούμε να πούμε με απόλυτη βεβαιότητα είναι ότι η μεταπολίτευση δεν αντιμετώπισε αυτά τα προβλήματα.
Οι σύγχρονες δημοκρατικές κοινωνίες διαμορφώνουν ΚΑΝΟΝΕΣ – ΘΕΣΜΟΥΣ – ΝΟΜΟΥΣ. Παράλληλα υπάρχει το Κοινωνικό Συμβόλαιο σε τυπικό αλλά και άτυπο επίπεδο, το οποίο εξασφαλίζει την Πολιτική και Κοινωνική Συναίνεση της εφαρμογή τους, μεταξύ Πολιτικού Συστήματος και Κοινωνίας των Πολιτών. Με βασικό Αξίωμα ότι όλοι είναι ίσοι απέναντι στο Νόμο, χωρίς εξαιρέσεις τύπου «νόμος περί ευθύνης υπουργών και βουλευτική ασυλία», και οι παραβάτες τιμωρούνται όσο υψηλά και αν βρίσκονται με βάση το Νόμο. Αλλά επίσης δεν δικαιολογούνται παραβατικές συμπεριφορές ακτιβιστών, ομάδων συμφερόντων ή ατόμων όπως το «κίνημα δεν πληρώνω», πράξεις φοροδιαφυγής ή εισφοροδιαφυγής, ούτε «νόμος είναι το δίκιο του εργάτη». Όλα τα παραπάνω δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να φέρνουν σε αντιπαράθεση και σε σύγκρουση συμφερόντων τη μία κατηγορία πληθυσμού με την άλλη και να βάζουν σε δοκιμασία την κοινωνική συνοχή και πάνω από όλα την κοινωνική αλληλεγγύη, η οποία πρέπει να χαρακτηρίζει την δημοκρατική συνύπαρξη σε μια ευνομούμενη κοινωνία και ένα κράτος δικαίου.

Αρτεμάκης Μιχάλης
artemakism@ameksa.gr      

Αντιπολιτική και λαϊκισμός

Η αντιπολιτική χαρακτηρίζει κύρια τα λαϊκίστικα ρεύματα στη σύγχρονη πολιτική. Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει σημαντική άνοδο και επιρροή σε μεγάλα τμήματα της κοινωνίας και ιδιαίτερα μεταξύ των νέων οι οποίοι πλήττονται περισσότερο από την κρίση. Το φαινόμενο του λαϊκισμού έχει εξαπλωθεί σε όλη την Ευρώπη, από την Φιλανδία, την Ολλανδία, την Γερμανία, αλλά εκεί που γνωρίζει ιδιαίτερη ανάπτυξη είναι η Ουγγαρία με το κόμμα «Ένωση Νεαρών Δημοκρατών» του Βίκτορ Ορμπάν το οποίο είναι και στη εξουσία και το ακροδεξιό εθνικιστικό κόμμα jobbik, και στο νότο της Ευρώπης που πλήττεται περισσότερο από την κρίση, λόγο των διαθρωτικών προβλημάτων στις οικονομίες των χωρών του αλλά και των προβλημάτων του τρόπου εφαρμογής της ΟΝΕ.
Τα ποιο αντιπροσωπευτικά λαϊκίστικα κόμματα, τα οποία προέκυψαν μετά την πολιτική κρίση στην Ιταλία  την δεκαετία του 90 είναι το «Κόμμα της Ελευθερίας» του Σ. Μπερλουσκόνι, και τα αποσχιστικά κόμματα Λίγκα κύρια του βορρά με τη Λίγκα της Λομβαρδίας του Μπόσι. Τα κόμματα αυτά κατόρθωσαν να φτάσουν στη εξουσία, να κυβερνήσουν πάνω από μια δεκαετία, για να αποδειχτούν όχι μόνο τελείως διεφθαρμένα, αλλά και να οδηγήσουν την χώρα στη σημερινή κρίση, στο διεθνή διασυρμό και την υποβάθμιση με την αντιπολιτική του Καβαλιέρε και τα σεξικά του σκάνδαλα. Σήμερα ένα άλλο λαϊκίστικο κόμμα με σημαντική επιρροή, είναι του ηθοποιού Πέπε Γκρίλο οι λεγόμενοι Γκριλίνοι, που εμφανίζεται στις δημοσκοπήσεις σαν το πρώτο κόμμα μεταξύ των νέων, υιοθετώντας αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες στο τρόπο λειτουργίας του «Κινήματος των 5 Αστέρων» όπως ονομάζεται, παρόλο που ο επικεφαλής του σε κάθε συγκέντρωση του δίνει και ένα show υποκριτικής όχι σαν ηθοποιός αλλά σαν πολιτικός.
Τα βασικά χαρακτηριστικά των παραπάνω κομμάτων είναι οι γενικές διαπιστώσεις, ο καταγγελτικός πολιτικός λόγος, οι ακτιβίστικες πρακτικές τους, η υιοθέτηση όλων των διεκδικήσεων και αιτημάτων διαμαρτυρίας, η συνεχής διακήρυξη τους ότι είναι δίπλα στους πολίτες, κλπ. Την ίδια στιγμή στερούνται μεθόδου, προγράμματος και σχεδίου.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων κομμάτων είναι στην χώρα μας οι ΑΝΕΛ, η Χ.Α. αλλά και ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος από κόμμα διαμαρτυρίας έγινε αξιωματική αντιπολίτευση και σήμερα τρέχει και δεν προλαβαίνει ανά τις ηπείρους για να διαμορφώσει το Εναλλακτικό του Σχέδιο. Ασφαλώς υπάρχουν και μεγάλες διαφορές μεταξύ τους. Η Χ.Α. είναι ένα καθαρό ρατσιστικό, ξενοφοβικό, αντιδημοκρατικό κόμμα, ναζιστικού τύπου.
Ζητούμενο σήμερα για να βγούμε από την κρίση, αλλά και για την ενίσχυση και βελτίωση του δημοκρατικού μας συστήματος και των θεσμών του, είναι η νίκη της Πολιτικής  στο αγώνα της ενάντια στη Αντιπολιτική, είτε είναι της δεξιάς είτε είναι της αριστεράς ή των άκρων.

Αρτεμάκης Μιχάλης
artemakism@ameksa.gr      

Τρίτη 12 Φεβρουαρίου 2013

Ιταλικές εκλογές παράγοντας σταθεροποίησης του Νότου και της Ευρωζώνης

Δύο πολύ εύστοχες πολιτικές παρατηρήσεις έχουν γίνει στην τωρινή φάση της προεκλογικής περιόδου στην γειτονική Ιταλία από τον καθηγητή ΜΑΡΙΟ ΜΟΝΤΙ επικεφαλής του κεντρώου συνδυασμού, τον οποίο οι δημοσκοπήσεις μέχρι στιγμής φέρνουν στην 4η θέση.
Η μία αφορά την Φοροδιαφυγή, που ως γνωστό είναι αρκετά διαδεδομένη στη γειτονική μας χώρα (μια θέση πίσω από την Ελλάδα, μεταξύ των 17 Ευρωζώνης). Ο καθηγητής επισημαίνει  «ότι ορισμένοι Ιταλοί, βάζουν χέρι στις τσέπες άλλων Ιταλών».
Η δεύτερη πολιτική διαπίστωση  του καθηγητή είναι και απάντηση στο Σίλβιο Μπερλουσκόνι στις «προτάσεις choc» του Καβαλιέρε όπως έχουν χαρακτηρισθεί που εξηγούν και την δημοσκοπική άνοδο του «κόμματος της Eλευθερίας» και του κεντροδεξιού πόλου. Ο Μπερλουσκόνι υπόσχεται την κατάργηση του φόρου για την πρώτη κατοικία και επιστροφή του φόρου που έχει καταβληθεί για το 2012. Ο καθηγητής κατήγγειλε τον Μπερλουσκόνι ότι με «χρήματα των Ιταλών προσπαθεί να εξαγοράσει την ψήφο των Ιταλών». Το μέτρο είχε προταθεί από την κυβέρνηση ΜΟΝΤΙ και είχε ψηφιστεί από όλα τα κόμματα που την στήριζαν μαζί και του κόμματος της Ελευθερίας του Σ. Μπερλουσκόνι.
Είναι σαφές ότι ο φόρος, είναι ένας έκτακτος φόρος που στόχο είχε να καλύψει ελλείμματα του προϋπολογισμού. Και αν θα καταργηθεί θα πρέπει πάλι από χρήματα των Ιταλών να αντικατασταθεί.
Όλα τα παραπάνω μας θυμίζουν τα δικά μας. Όλους εκείνους που προσπαθούν να νομιμοποιήσουν την φοροδιαφυγή κάνοντας διακρίσεις μεταξύ μεγάλων – μικρών επιχειρήσεων υποστηρίζοντας «ότι η φοροδιαφυγή είναι νόμιμο όπλο για την μικρομεσαία επιχείρηση για να επιβιώσει» και άλλα ευτράπελα, λες και η φοροδιαφυγή είναι φαινόμενο που ξεκίνησε μετά το μνημόνιο και την κρίση και δεν ήταν εκτεταμένη σε επαγγελματίες, επιχειρήσεις και αγρότες στην προ-κρίσης περίοδο. Επίσης μας θυμίζουν όλους εκείνους του πολιτικού συστήματος στην χώρα μας που νομιμοποιούν τα κινήματα του «δεν πληρώνω» μεταφέροντας στην ουσία τα βάρη για την κάλυψη των ελλειμμάτων του προϋπολογισμού, στα μόνιμα υποζύγια τους μισθωτούς και συνταξιούχους, γιατί όταν μια κατηγορία του πληθυσμού σε μια χώρα απαλλάσσεται, μια άλλη θα επιβαρύνεται. Αλήθεια πια μπορεί να είναι η λογική κλωστή που μπορεί να οδηγεί σε συναντίληψη ένα κεντροδεξιό κόμμα, όπως είναι το κόμμα της Ελευθερίας του Σ. Μπερλουσκόνι, με το κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς του Α.Τσίπρα; Νομίζω ότι η λογική κλωστή είναι ο λαϊκισμός  που στην περίπτωση της Ιταλίας, όπως τονίζει και ο καθηγητής Μ. Μοντι επιτρέπει την εξαγορά των ψήφων με τα λεφτά των Ιταλών.
Οι εκλογές στις 24 & 25 Φεβρουαρίου στην Ιταλία είναι κρίσιμες για την χώρα και έχουν σημαντική βαρύτητα για την Ευρωζώνη και την κρίση που διέρχεται, αλλά πάνω από όλα για την σταθερότητα του Νότου και ιδιαίτερα για την χώρα μας.
Η Ιταλία είναι η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης και η δεύτερη μεγαλύτερη βιομηχανική δύναμη στη Ευρώπη μετά την Γερμανία, η οποία στηρίζεται στις δυναμικές εξωστρεφείς Μικρομεσαίες επιχειρήσεις του Κέντρου και του Βορρά
Το πολιτικό της σύστημα Ιταλίας πέρασε την σοβαρότερη κρίση του την δεκαετία του 90, λόγω των μιζών του Μιλάνου και όλοι θυμόμαστε το κίνημα «καθαρά χέρια» των δικαστών που πρωταγωνίστησε ο δικαστής Ντι Πιέτρο, ο οποίος στη συνέχεια ηγήθηκε πολιτικού κόμματος το «κόμμα των Αξιών». Παράλληλα διαλύθηκαν τα παραδοσιακά κόμματα εξουσίας, οι Χριστιανοδημοκράτες και το Σοσιαλιστικό κόμμα, τα οποία κυβέρνησαν από την απελευθέρωση μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 90. Στην συνέχεια εμφανίστηκαν τα αποσχιστικά και λαϊκιστικά κόμματα, το Κόμμα της Ελευθερίας του Σ. Μπερλουσκόνι, η Λίγκα του Βορρά του Μπόσι, το «Κίνημα των 5 αστέρων» του ηθοποιού Πέπε Γκρίλο, κλπ. Τα δύο πρώτα κυβέρνησαν για δύο δεκαετίες την χώρα και είναι και τα κόμματα που ευθύνονται για την σημερινή της κρίση.
Ο  Μπερλουσκόνι τις ευθύνες για την κρίση τις αποδίδει στους Γερμανούς και στην Μέρκελ. Και αυτό κάτι θυμίζει από τα καθημάς. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις σε σχέση με την πρόθεση ψήφου, δύο βδομάδες πριν τις εκλογές, δίνουν προβάδισμα 7 μονάδων στην κεντροαριστερά που ηγείται το «Δημοκρατικό Κόμμα» του Μπερσάνι με ποσοστά του 37,2% που κατά πάσα πιθανότητα θα είναι ο βασικός εταίρος σχηματισμού της επόμενης κυβέρνησης, σε συνεργασία με το κεντρώο κόμμα που ηγείται ο Μάριο Μόντι και οι δημοσκοπήσεις του δίνουν 12,9%. Ενώ το κεντροδεξιό κόμμα του Σίλβιο Μπερλουσκόνι παρουσιάζει συνεχή άνοδο και έχει φτάσει το 29,7%. Η δημοκοπική άνοδος σημείωθηκε μετά και από τις «προτάσεις choc» του Καβαλιέρε και όχι μόνο. Τα υπόλοιπα κόμματα συγκεντρώνουν το 20,2% της πρόθεσης ψήφου. Να δούμε εάν στις επόμενες εβδομάδες που απομένουν μέχρι τις 24 & 25 Φεβρουαρίου, μέχρι τις Ιταλικές εκλογές εάν το θετικό trend για το Κόμμα της Ελευθερίας (Pdl) του Μπερλουσκόνι συνεχιστεί.
Το κέντρο, εκπροσωπούμενο από το Μ. Μόντι και τους συμμάχους του παρά την μικρή μείωση τελευταία, συνεχίζει να έχει το 13% του εκλογικού σώματος. Ο ex-εισαγγελέας Ινκροϊα, που ανήκει στη άκρα αριστερά διατηρεί το 4-5% και ο Γκρίλο του Κινήματος των 5 αστέρων το 14-15% το οποίο είναι το πιο δημοφιλές κόμμα μεταξύ των νέων που ψηφίζουν για πρώτη φορά.
Η καθαρή διαφορά των 7 μονάδων που χωρίζει την κεντροδεξιά από την κεντροαριστερά, φαίνεται να διασφαλίζει μέχρι στιγμής μια καθαρή νίκη του συνασπισμού της Κεντροαριστεράς του Μπερσάνι και κατά συνέπεια χάρη στο εκλογικό νόμο, μια διευρυμένη πλειοψηφία (55% των εδρών) στην Βουλή. Όμως το σύστημα στη Ιταλία είναι με δύο σώματα. Για τη Γερουσία η κατάσταση είναι πολύ σύνθετη. Για να διασφαλίσει η κεντροαριστερά την πλειοψηφία και στη Γερουσία θα πρέπει να είναι πρώτο κόμμα σε όλες τις περιφέρειες της χώρας. Στην πλειοψηφία των περιφερειών με βάση τις δημοσκοπήσεις είναι πρώτο κόμμα η κεντροαριστερά, όχι όμως στη περιφέρεια του Βένετο και στις περιφέρειες κλειδιά Λομβαρδίας και Σικελίας όπου το αποτέλεσμα είναι αβέβαιο.
Σε κάθε περίπτωση το πιθανό σενάριο για την γειτονική μας χώρα είναι : κυβέρνηση κεντροαριστεράς σε συνεργασία με το κέντρο του Μόντι με επικεφαλής στη κυβέρνηση το Μπερσάνι από το Δημοκρατικό Κόμμα. Αυτό προδιαγράφει και τη συνέχιση της μεταστροφής της Ε.Ε. προς πιο προοδευτικές κυβερνήσεις μετά και τη Γαλλία, το πέρασμα από τις συντηρητικές δυνάμεις σε σοσιαλιστικές και σοσιαλδημοκρατικές. Όμως θα είναι και ισχυρή ήττα του φαινόμενου του λαϊκισμού στη πολιτική ζωή της Ε.Ε..

Αρτεμάκης Μιχάλης
artemakism@ameksa.gr      

Δευτέρα 4 Φεβρουαρίου 2013

Τοπικα Σύμφωνα Απασχόλησης & Συνεργασίας

Το 2013 κατά γενική ομολογία είναι το έτος που θα προδιαγράψει το μέλλον της Ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας.
Είναι το έτος που θα φανεί αν τελικά η χώρα βγαίνει από το βαθύ τούνελ της ύφεσης και εμφανίσει αμυδρά τα πρώτα δείγματα ανάκαμψης προς το τέλος του έτους.
Το 2013 κατά μια άποψη θα αποτελέσει το σωτήριο έτος για την Ελληνική Οικονομία και Κοινωνία. Αυτό όμως δεν μπορεί να γίνει μέσα από κοινωνικούς αυτοματισμούς και πολύ περισσότερο χωρίς σχέδιο και συλλογικές πρωτοβουλίες.
Το 2013 όμως θα είναι και έτος περισσυλογής και αναστοχασμού, από το επίπεδο το ατομικό στο συλλογικό, ιδιαίτερα για την τοπική οικονομία και κοινωνία.
Οι στρατηγικοί τομείς της τοπικής οικονομίας, χωρίς να κομίζουμε γλαύκας, είναι γνωστό ότι είναι η Γεωργία – Τουρισμός.
Επί σειρά ετών τονίζεται η τεράστια οικονομική και κοινωνική σημασία της οργανικής σχέσης μεταξύ των δύο τομέων. Αν κάθε 1,00€ εκροή από τη περιφερειακή τουριστική αγορά για αγαθά ειδών διατροφής, καλυπτώταν από τοπικές παραγωγές, θα είχε πολλαπλασια αποτελέσματα, τουλάχιστον άλλα 3,00€ στη παραγωγή και την απασχόληση και θα αυξανόταν κατά πολύ ο περιφερειακός πλούτος αφού ένα μέρος του δεν θα χανόταν.
Είναι γεγονός, ότι σήμερα την γεωργική παραγωγή της Κρήτης την διακρίνουν οι μονοκαλλιέργειες, σε σχέση με το παρελθόν, τόσο στη φυτική όσο και ζωϊκή παραγωγή.
Στη φυτική παραγωγή κυριαρχεί η ελαιοκαλλιέργεια και στη ζωϊκή η νομαδική αιγοπροβατοτροφία. Και οι δύο παραγωγές δημιουργούν προβλήματα στο φυσικό περιβάλλον. Η μέν πρώτη γιατί υποβαθμίζει την βιοποικιλότητα και τα οικοσυστήματα και το ιδιαίτερο φυσικό τοπίο της Κρήτης, η δε νομαδική αιγοπροβατοτροφία με την υπερβόσκηση και τους σταθερούς μη μετακινήσιμους πληθυσμούς, έχει σαν άμεσο αποτέλεσμα την τεράστια υποβάθμιση σπάνιων οικοσυστημάτων μοναδικών στη Μεσσογειακή λεκάνη, όπως είναι του Ψηλορείτη, των Λευκών Ορέων, κλπ
Αυτές είναι πλευρές που προϋποθέτουν την παραγωγική ανασυγκρότητηση και την διαμόρφωση ένος νέου γεωργικού μοντέλου φιλικού στο περιβάλλον και που έχει στόχο την βιώσιμη ανάπτυξη. Είναι θέμα ένος ξεχωριστού άρθρου και που δεν θέτουμε στόχο στο παρόν άρθρο να ασχοληθούμε. Στο παρόν σκοπό έχουμε να ασχοληθούμε με μια ενδιάμεση στρατηγική για την ανάπτυξη που στόχο έχει την μεγιστοποίηση της απόδοσης των υφιστάμενων παραγωγών.
Η φετεινή ελαιοκομική περίοδος 2012 – 2013, εκτός της σημαντικής παραγωγής είχε και ένα άλλο παράγοντα θετικό για την διαμόρφωση της ανοδικής τιμής του ελαιολάδου που ήταν οι μικρές  παραγωγές ελαιολάδου στην Ισπανία. Ηταν μια ανάσα στη βαθειά ύφεση της Ελληνικής Οικονομίας, που κανείς θα ανέμενε ότι θα αξιοποιόταν με αποδοτικότερο τρόπο, τόσο οικονομικά όσο και σε επίπεδο απασχόλησης, όταν μάλιστα η ανεργία μεταξύ των νέων στη Κρήτη με βάση τις στατιστικές είναι σε πόλυ υψηλά επίπεδα.
Ενας τρόπος θα μπορούσε να ήταν τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης, μεταξύ τοπικών φορέων, επιχειρήσεων, ομάδων παραγωγών, που Θα απασχολούσαν εποχιακά μέρος των ανέργων που εμφανίζονται στις λίστες του ΟΑΕΔ ή σε ειδικές λίστες που μπορεί να καταρτίζονται από γραφείο ανέργων σε επίπεδο ΟΤΑ ή Περιφέρειας.
Αυτό το μοντέλο μπορεί να αξιοποιειθεί πολύ καλύτερα μελλοντικά στη τουριστική αγορά. Όταν μάλιστα τα μηνήματα για την νέα τουριστική περίοδο είναι πολύ αισιόδοξα.
Είναι όχι μόνο παράδοξο, αλλά εντελώς παράλογο να μιλάμε για ανεργία μεταξύ των νέων στη χωρα μας μεταξύ 18 και 25 χρονων, πάνω από 53% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού τους, και την ίδια στιγμή σχεδόν το 100% των εποχιακών απασχολούμενων στη ελαιοσυλλογή στη Κρήτη να είναι ξένοι εργάτες (Αλβανοί, Ασιάτες και Αφρικανοί).
Τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης, θα πρέπει να αποτελέσουν στο μέλλον τους θεσμούς εκείνους σε τοπικό επίπεδο που θα μπορεί να βοηθήσουν στο περιορισμό της ανεργίας και στη αμβλυνση των κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων της, ιδιαίτερα μεταξύ των νέων αλλά και των ανέργων γενικότερα.
Τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης, σε συνδιασμό με  άλλους βασικούς τοπικούς θεσμούς, όπως τα Τοπικά Σύμφωνα Ποιότητας και Συνεργασίας παραγωγών με ξενοδοχειακές επιχειρήσεις θα συνεργάζονται ώστε  μια σειρα από παραδοσιακά προϊόντα ανά περιοχή, να δύνανται να αποκτήσουν brand name και να τυποποιούνται για να διατείθενται στη τουριστική αγορά των 3 εκατ. Τουριστών. Για παράδειγμα ένας στόχος που θα μπορούσε να τεθεί από όλες τις παραπάνω πρωτοβουλίες είναι η αγορά 1 λίτρο λάδι της Κρήτης για κάθε επισκέπτη της. Όπως επισης η προωθηση του συνόλου των προϊόντων της στη Τουριστική αγορά και η επέκταση της Κρητικής διατροφής και γαστρονομίας μέσω το Τοπικών Συμφώνων Ποιότητας. Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος σύνδεσης και οργανικής σχέσης μεταξύ Γεωργίας – Τουρισμού.
Αυτό μπορεί να περιλάβει ποιοτικά και παραδοσιακά προϊόντα της Κρήτης εκτός από το λάδι, το θυμαρίσιο μέλι, τα αρωματικά φυτά (μαλοτήρα, κλπ), γραβιέρα, αλατσολιές και γενικά βρώσιμες ελιές, χυμοί από φρέσκα φρούτα, κηπευτικά, λικέρ, τσικουδιά, και ποιοτικά κρασιά.
Κάποιοι θα πρέπει επι τέλους να αντιληφθούν ότι  ο συμψηφισμός εισροών – εκροών (Πίνακας Whasily Leontief input- output ή τομεακών αλληλεξαρτήσεων) έχει τεράστια σημασία στην ανάπτυξη μιας περιφερειακής οικονομίας όπως είναι και αυτή της Κρήτης.
Το αλλό βασικό στοιχείο για μια περιφερειακή οικονομία είναι η διαμόρφωση μιας μακροπρόθεσμης  στρατηγικής βιώσιμης ανάπτυξης της για την επόμενη δεκαετία. Τα εργαλεία περιφερειακού σχεδιασμού, μετά την θέσπιση της αιρετής περιφερειακής αυτοδιοίκησης, είναι δυνατά. Ας κάνουμε το αυτονόητο (εφαρμογή της αποκέντρωσης στη πράξη), αυτό που γίνεται σε όλες τις περιφέρειες στη Ε.Ε.
Αρτεμάκης Μιχάλης, Οικονομολόγος