Οι πραγματικές ανισότητες του οικονομικού κύκλου στον καπιταλισμό

Τελευταία έχει πυκνώσει η συζήτηση σε διεθνές επίπεδο για την σχέση οικονομικής μεγέθυνσης και όξυνσης των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων, της συγκέντρωσης του παραγόμενου πλούτου σε όλο και λιγότερα χέρια. Η συζήτηση αυτή αφορά τις ανεπτυγμένες χώρες του καπιταλισμού ΗΠΑ και Ευρώπη. Ουσιαστική στη συζήτηση ήταν η έκδοση το τελευταίο χρόνο του βιβλίου του Γάλου Οικονομολόγου Τομά Πικετί «ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤΟΝ 21^Ο ΑΙΩΝΑ» το οποίο προκάλεσε τεράστιο ενδιαφέρον στις ΗΠΑ, για να επακολουθήσει στη συνέχεια η ήττα των Δημοκρατικών και του προέδρου Ομπάμα , στις τελευταίες εκλογές για την ανανέωση της Γερουσίας, από τους Ρεπουμπλικάνους. Οι πολιτικοί αναλυτές αποδίδουν τις αιτίες της ήττας των Δημοκρατικών στην όξυνση των ανισοτήτων ιδιαίτερα στη μεσαία τάξη, παρά το γεγονός ότι η οικονομία των ΗΠΑ και το ΑΕΠ της, όλα αυτά τα χρόνια αυξανόταν, το ίδιο και η απασχόληση. Όμως την ίδια στιγμή ο παραγόμενος νέος πλούτος συγκεντρωνόταν στα χέρια του πλουσιότερου 10% των Αμερικανών, ενώ μειωνόταν τα εισοδήματα του μεγαλύτερου τμήματος της μεσαίας τάξης και των εργαζομένων.

Αντίστοιχα είναι τα φαινόμενα στη χώρα μας σε μια οικονομική συγκυρία του οικονομικού κύκλου σε τελείως διαφορετική φάση: κρίσης και ύφεσης, για πάνω από έξι χρόνια με απώλεια του 25% του ΑΕΠ της χώρας.    

Φέτος το ΑΕΠ της χώρας προβλέπεται να είναι 183,4 δις €, δηλαδή περίπου να έχει επιστρέψει στα επίπεδα του 2004. Όμως όσον αφορά στην κατανομή του καμιά σχέση δεν έχει με το 2004. Οι οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες το 2014 είναι τεράστιες, λόγω της κρίσης. Εκτός από την υπερφορολόγηση που κύρια πλήττει τους ασθενέστερα οικονομικά, το στοιχείο που βασικά βασίζεται το παραπάνω συμπέρασμα, είναι η ανεργία η οποία το 2014 προβλέπεται να είναι το 26,8% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού, σε σχέση με το 10% του 2004. Η φτωχοποίηση κύρια πλήττει τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα, από όπου προέρχεται το σύνολο σχεδόν της ανεργίας, αλλά και τμήματα της μεσαίας τάξης με το κλείσιμο των χιλιάδων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, καθώς και τους χαμηλοσυνταξιούχους ιδιωτικού - δημόσιου τομέα. Αυτοί που έχουν υποστεί τα πάνδεινα είναι κύρια αυτοί του ιδιωτικού τομέα, μαζί οι νέοι και οι γυναίκες μακροχρόνια άνεργοι, που αποτελούν και το μεγαλύτερο μέρος της στρατιάς των συσσιτίων. Και όμως μέσα σ’ αυτές τις τεράστιες ανισότητες που δημιούργησε η κρίση, υπάρχουν τμήματα που συνεχίζουν να πλουτίζουν, όπως και κάποιοι προνομιούχοι εργαζόμενοι του δημόσιου τομέα που μετά από δικαστικές προσφυγές που έχουν κερδίσει, τους επιστρέφονται οι όποιες περικοπές με την μορφή αναδρομικών. Αυτά τα φαινόμενα αποτελούν μεγάλες κοινωνικοπολιτικές προκλήσεις της κρίσης οι οποίες δεν μπορεί να μένουν χωρίς σχολιασμό, όταν μάλιστα βρίσκουν υποστήριξη από τα πολιτικά κόμματα ιδιαίτερα της αντιπολίτευσης.

Συμπέρασμα: Το πρόταγμα της αναδιανομής του πλούτου στο ανεπτυγμένο καπιταλισμό θα πρέπει να αποτελέσει ξανά στρατηγική πολιτική επιλογή της σοσιαλδημοκρατίας.

artemakism@ameksa.gr