Ταξιδιωτικό Ισοζύγιο και το Τουριστικό Μοντέλο Ανάπτυξης

Με βάση τα οριστικά  στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας (Τ.Ε.) το ταξιδιωτικό πλεόνασμα για το 2016 διαμορφώνεται στα 11,2 δις €. Οι εισπράξεις ήταν 13,2 δις € και οι πληρωμές 2,0 δις €. Οι εισπράξεις ήταν μειωμένες σε σχέση με το 2015 - 6,5%. Που αντιστοιχεί σε μικρότερη κατά κεφαλή τουριστική δαπάνη 2016:€471 σε σχέση με 2015: €541. Αυτό οφείλει να μας ανησυχήσει! Οι επισκέπτες την ίδια περίοδο αυξήθηκαν 7,6% φτάνοντας το 2016 τα 28 εκ. ταξιδιώτες σε σχέση με 2015 που ήταν 26 εκ.. Παρατηρώντας  το διάγραμμα 1 διαπιστώνουμε ότι η μείωση των εσόδων δεν είναι συγκυριακή αφού τα τουριστικά έσοδα του 2016 είναι μικρότερα σε απόλυτους αριθμούς και από εκείνα του 2014 αντίστοιχα.  

Όσο αναφορά την Κρουαζιέρα και το ειδικό της βάρος στο ταξιδιωτικό ισοζύγιο από τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας 2016

Το 2016 καταγράφηκαν 4.093 αφίξεις κρουαζιερόπλοιων (2015: 4.375 αφίξεις), με 5.053 χιλ. επισκέψεις επιβατών έναντι 5.118 χιλ. επισκέψεων επιβατών το 2015.

Tο 2016, οι συνολικές εισπράξεις από επιβάτες κρουαζιέρας αυξήθηκαν κατά 1,0% σε σύγκριση με το 2015 και ανήλθαν στα 509 εκατ. ευρώ, εκ

Από την κατανομή των συνολικών εισπράξεων και επισκεπτών στα λιμάνια των Χανίων αντιστοιχεί το 1,8% των εισπράξεων και το 3.0% των επισκεπτών για το 2016 .

Διάγραμμα 1

Ταξιδιωτικό Ισοζύγιο

Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδας

Θυμίζω  τις προβλέψεις (2017) του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ταξιδιών και Τουρισμού (WTTC) προβλέπεται έκρηξη για τα επόμενα δέκα χρόνια στο Ελληνικό Τουρισμό. Έγκαιρα οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε τα διαρθρωτικά και ποιοτικά προβλήματα που αντιμετωπίζει το Τουριστικό μας προϊόν. Την ανάγκη ανάπτυξης του ποιοτικού Τουρισμού και των εναλλακτικών μορφών πέρα από το ήλιος – θάλασσα – παραλίες. Αποτέλεσε το σύνθημα της Τουριστικής Ανάπτυξης της δεκαετίας του 60. Η χώρα μας διαθέτει όλα τα συγκριτικά πλεονεκτήματα για ανάπτυξη των βιωματικών, πολιτιστικών και περιβαλλοντολογικών μορφών τουρισμού.  Η μείωση των εσόδων του Ελληνικού Τουρισμού πρέπει να μας κρούσει τον κώδωνα κινδύνου. Αυτό προϋποθέτει την κινητοποίηση και στενή συνεργασία όλων των εμπλεκομένων στο Τουρισμό άλλα και του τρόπου οργάνωσης του. Θα πρέπει να ξεφύγει από τον αυτοσχεδιασμό και να προχωρήσει στη αναπτύξει ολοκληρωμένων σχεδίων με την δημιουργία θεσμών τεκμηρίωσης και επιστημονικής ανάλυσης, την συνεργασία των Φορέων του Τουρισμού – Επιστημονικών Ιδρυμάτων, Περιφερειακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Δημιουργία Περιφερειακών Ινστιτούτων Τουριστικής Ανάλυσης και Τεκμηρίωσης, Παρατηρητηρίων Τουρισμού, κλπ . Ειδικό ρόλο πρέπει να αναλάβουν οι Δήμοι σε αυτή την κατεύθυνση. Όμως θα πρέπει να αναδιαρθρώσουν ριζικά τις οργανωτικές τους δομές και υπηρεσίες και να διαμορφώσουν Τουριστικές Στρατηγικής μεσομακροπρόθεσμες και βραχυπρόθεσμες τουριστικές πολιτικές.

Η χωροταξία καταλαμβάνει στρατηγικό ρόλο στη τουριστική ανάπτυξη, σε σχέση και με τα προβλήματα του τρόπου ανάπτυξης του τουρισμού στις δεκαετίες 60 και 70 στη Κρήτη, με την συγκέντρωση του γύρω από τα μεγάλα αστικά κέντρα και κατά κύριο λόγο στο βόρειο τμήμα του νησιού. Αφήνοντας ανεκμετάλλευτη την ενδοχώρα. Μια προβολή της αύξησης των επισκεπτών τα επόμενα χρόνια στο νησί μας προϊδεάζει, τι τεράστια προβλήματα μπορεί να προκύψουν από την μεγάλη ανθρωπογενή πίεση που θα ασκηθεί στο χώρο και στο χρόνο, αν υπολογίσουμε τη χωρική στενότητα των τουριστικών περιοχών: πόλεις και τουριστικοί πόλοι όπως και το χρονικό περιορισμό  της τουριστικής περιόδου: Ιούλιος – Αύγουστος. Αποτέλεσμα του μαζικού τουρισμού και του Τουριστικού μας Μοντέλου. Αυτό που άμεσα θα πρέπει να σχεδιαστεί και να αναπτυχθεί είναι η χωρική ενοποίηση των αστικών και αγροτικών περιοχών με την δημιουργία δικτύων και την διάχυση της τουριστικής ανάπτυξης προς την ενδοχώρα. Αυτό προϋποθέτει μικρά έργα υποδομής αλλά και επενδύσεις από ιδιώτες στις αγροτικές περιοχές και στις περιοχές φυσικού κάλους. Αναδεικνύοντας το ιδιαίτερο κρητικό τοπίο, τους φυσικούς και ανθρωπογενείς πόρους συνδέοντας οργανικά και επαναξιολογώντας τοπικά παραδοσιακά προϊόντα, ήθη, έθιμα και παραγωγές. Προωθώντας προϊόντα και υπηρεσίες μεγάλης προστιθεμένης αξίας που στηρίζονται στη γνώση και στη καινοτομία και προωθούν την εξωστρεφή επιχειρηματικότητα και τους εξαγωγικούς τομείς της τοπικής οικονομίας όπως είναι ο αγροτο-διατροφικός και τουριστικός.   

Συμπερασματικά θα πρέπει να επανεκτιμήσουμε και επαναξιολογήσομε πλευρές του Τουριστικού μας Μοντέλου και πως θα μπορέσουμε να βελτιώσουμε ποιοτικά το τουριστικό μας προϊόν, στοχεύοντας σε νέα target group της τουριστικής αγοράς με υψηλότερα εισοδήματα.

Αρτεμάκης Μιχάλης

Οικονομολόγος

 artemakism@ameksa.gr